XXI. Tik nishablik va balandliklarda harakatlanish 128. Yo‘lning 1.13 va 1.14 yo‘l belgilari bilan belgilangan qiyaliklarida, qarama-qarshi yo‘nalishlarda harakatlanishni qiyinlashtiradigan biron-bir to‘siq bo‘lsa, nishablikka harakatlanayotgan transport vositasining haydovchisi yo‘l berishi kerak.
129. Tik nishablikda, dovonda va 1.13 yo‘l belgisi o‘rnatilgan yo‘lda to‘xtatish tizimi ishlamay qolgan transport vositalari o‘z harakatini to‘xtatish uchun 5.40 yo‘l belgisi bilan belgilangan avariyali holatlar uchun mo‘ljallangan yo‘lga kirishlari shart.
130. Yo‘lning 1.13 yo‘l belgisi bilan belgilangan qismida uzatma va ishlash (ssepleniye) tishlashish mexanizmi ajratilgan holatda harakatlanish taqiqlanadi.
XXII. Yo‘nalishli transport vositalarining imtiyozlari 131. Tramvay yo‘li chorrahadan tashqarida qatnov qismini kesib o‘tadigan bo‘lsa, tramvay relssiz transport vositalariga nisbatan imtiyozga ega bo‘ladi (depodan chiqish joylaridan tashqari).
132. Yo‘nalishli transport vositalarining harakatlanishi uchun 5.9, 5.10.1 — 5.10.3 yo‘l belgilari bilan ajratilgan bo‘lakda boshqa transport vositalarining harakatlanishi va to‘xtashi taqiqlanadi.
Agar 5.9 yo‘l belgisi bilan belgilangan bo‘lak qatnov qismining boshqa bo‘laklaridan uzuq-uzuq chiziq bilan ajratilgan bo‘lsa, burilmoqchi bo‘layotgan transport vositalari bu bo‘lakka qayta tizilishlari kerak.
Shuningdek, bunday joylarda yo‘nalishli transport vositalarining harakatiga xalaqit bermaslik sharti bilan yo‘lga chiqish, qatnov qismining chetki o‘ng tomonida yo‘lovchilarni chiqarish va tushirish uchun bu bo‘lakka o‘tishga ruxsat etiladi.
133. Haydovchilar aholi yashash joylarida bekatdan harakatlanishni boshlayotgan avtobus va trolleybuslarga yo‘l berishlari kerak. O‘z navbatida avtobus va trolleybus haydovchilari o‘zlariga yo‘l berilganligiga ishonch hosil qilganliklaridan keyingina harakatlanishni boshlashlari mumkin.
XXIII. Tashqi yoritish asboblaridan foydalanish 134. Qorong‘i vaqtda va yetarlicha ko‘rinmaydigan sharoitda, shuningdek yo‘lning yoritilganligidan qat’i nazar, tunnellarda harakatlanayotgan transport vositalarida quyidagi yoritish asboblari yoqilgan bo‘lishi kerak:
barcha mexanik transport vositalari va mopedlarda — uzoqni yoki yaqinni yorituvchi chiroqlar;
velosipedlarda — chiroqlar;
tirkamalarda va shatakka olingan mexanik transport vositalarida gabarit chiroqlari.
135. Quyidagi hollarda uzoqni yorituvchi chiroqlar o‘rniga yaqinni yorituvchi chiroqlar yoqilishi kerak:
aholi yashash joylarida yo‘l yoritilgan bo‘lsa;
qarama-qarshi yo‘nalishdagi transport vositasiga kamida 150 metr masofa qolganda, shuningdek haydovchi transport vositasining chiroqlarini vaqt-vaqti bilan o‘chirib bunga zaruriyat borligini bildirgan hollarda undan ham ko‘proq masofada;
qarama-qarshi va bir yo‘nalishdagi transport vositalari haydovchilarining ko‘zini qamashtirishi mumkin bo‘lgan boshqa barcha holatlarda.
Ko‘zi qamashgan haydovchi avariya ishoralarini yoqishi, harakatlanish bo‘lagini o‘zgartirmasdan tezlikni kamaytirishi va to‘xtashi kerak.
136. Qorong‘i vaqtda yo‘lning yoritilmagan qismida, shuningdek yetarlicha ko‘rinmaydigan sharoitda to‘xtagan yoki to‘xtab turgan transport vositasida gabarit chiroqlari yoqilgan bo‘lishi kerak. Etarlicha ko‘rinmaydigan sharoitda gabarit chiroqlariga qo‘shimcha ravishda yaqinni yorituvchi chiroqlar, tumanga qarshi chiroqlar va tumanga qarshi orqa chiroqlar yoqilishi mumkin.
137. Quyidagi hollarda tumanga qarshi chiroqlarni qo‘llash mumkin:
yetarlicha ko‘rinmaydigan sharoitda alohida, shuningdek uzoqni yorituvchi yoki yaqinni yorituvchi chiroqlar bilan;
qorong‘i vaqtda yo‘lning yoritilmagan qismlarida uzoqni yoki yaqinni yorituvchi chiroqlar bilan birga;
ushbu Qoidalarning 138-bandida ko‘zda tutilgan holatlarda yaqinni yorituvchi chiroqlar o‘rniga.
Oldingitahrirga qarang. 138. Kunning yorug‘ vaqtida quyidagi hollarda yaqinni yorituvchi chiroqlar yoqilishi kerak:
transport vositalari tashkiliy jamlanma safida harakatlanayotganda;
yo‘lovchilarni tashiyotgan avtobus va yo‘nalishli transport vositalarida;
bolalar guruhini tashkiliy tashishda;
xavfli, katta o‘lchamli va og‘ir vaznli yuklarni tashishda;
mexanik transport vositalarini shatakka olishda (shatakka olib ketayotgan transport vositasida);
mototsikl va mopedlarda.
(138-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 17-dekabrdagi 796-sonli qaroritahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 18.12.2020-y., 09/20/796/1639-son) 139. Projektor chiroq va izlovchi chiroqlardan faqat aholi yashash joylaridan tashqarida, qarama-qarshi yo‘nalishdan kelayotgan transport vositalari bo‘lmaganda foydalanish mumkin.
Aholi punktlarida esa bunday chiroqlardan foydalanishga faqat xizmat vazifalarini bajarayotgan, belgilangan tartibda yalt-yalt etuvchi ko‘k yoki ko‘k va qizil, shuningdek sariq yoki zarg‘aldoq rangli chiroq-mayoqcha va maxsus tovushli ishoralar bilan jihozlangan transport vositalarining haydovchilariga ruxsat etiladi.
140. Tumanga qarshi orqa chiroqlarni faqat yetarlicha ko‘rinmaydigan sharoitda qo‘llash mumkin. Tumanga qarshi orqa chiroqlarni to‘xtash chiroqlari(stop-signal)ga ulash taqiqlanadi.
141. “Avtopoyezd” taniqlik belgisi avtopoyezd harakatlanayotganda, kunning qorong‘i vaqtida, yo‘lda to‘xtash va to‘xtab turish paytida ham yoqib qo‘yilishi kerak.
