|
Троллинг турлари
Қўпол ва нозик троллинг
Троллинг «қўпол» ва «нозик» бўлади. Қўпол троллинг деб оддийгина ҳис-туйғулар билан ўйнашга айтилади, бу фақат троллинг нима эканлигини билмайдиган ва трол ким эканлиги ҳақида ҳеч қандай тасаввурга эга бўлмаган, ҳис-туйғуси кучли ва тажрибасиз кишилар билан иш беради. Қўпол троллинг энг юзаки усули – суҳбатдошни ёки унинг оила аъзоларини ҳақоратлаш, унинг учун қимматли бўлган нарсалар ҳақида салбий фикрлар билдиришдир (масалан, ҳароми, валадизино, дейиш каби). Ҳозир бу нарса ҳеч ким учун ғайриоддий бўлиб кўринмайдиган бўлиб қолди (афсус). Трол бировларнинг хис-туйғуларига шу тарзда тегиб қўйадики, қанча вақтлар ўтса ҳам ҳақоратланганлар ўзи билмаган ҳолда трол тамарқасини суғориб юради. Трол бундан озуқа олади, диққат марказда тураверади. Ҳақоратланган эса, ўзи билмаган ё билган ҳолда трол ҳақида компромат чиқаравериб, уни доим диққат марказда ушлаб туради. Тролнинг асл мақсади ҳам шу.
Нисбатан нозикроқ, лекин барибир қўпол троллинг бу – гуруҳ қатнашчиларининг аксарияти фикрларига қарама-қарши бўлган нуқтаи назар билдиришдир. Масалан, трол немис автомобиллари мухлислари форумига кириб, асосли далиллар билан япон автомобил саноатини мақтай бошлайди. Бу ҳам анча қўпол, бунда ҳам «гўшт» минимал бўлади. Гарчи «гўшт» барибир бефаҳм нафратдан кўра нозикроқ бўлади – тролга унинг ноҳақ эканлигини дўстона руҳда ва ҳафсала билан исботлашга киришиб кетишлари мумкин. Унга эса фақат шу керак бўлади. Лекин жуда камдан-кам ҳолларда иш беради, бундан ташқари, қизиқишлар бўйича барча тор ихтисослашган гуруҳлар аллақачон бундай тролар билан бир неча маротаба учрашиб, уларга эътибор қаратмаслик лозимлигини яхши билишади.
Савол ташлаш янада нозикроқ, лекин барибир ҳали қўпол троллинг ҳисобланади. Трол ушбу гуруҳда қизғин баҳс ва низоларга сабабчи бўлиши мумкин бўлган мавзуни кўтаради ва қилган ишидан баҳра олади. Трол учун мавзу бўйича фақат биттагина бошланғич хабарни ёзиш, сўнгра иштирокчиларни ўнлаб саҳифаларда тортишувларга сабабчи бўлиш ва ўзи ҳамма гап нимадан бошлангани ёддан чиқиб кетиши ўзига хос ором беради. Умуман олганда, ҳиссиётларни жўш урдириш ва сабабсиз ғалаёнлар учун асосий мавзулар узоқ вақтдан бери маълум. Бу биринчи ўринда, сиёсат, иккинчи ўринда тарих, ундан кейин жинсий масалалар ҳисобланади. Мисол учун, битта Каримов номини тилга олиб ўтиш деярли ҳар қандай майдонда шафқатсиз сўз жанглари учун кифоя қилади. Айниқса, агар бу гуруҳ унинг фаолияти ҳақида аниқ бир тўхтамга келмаган бўлса. Дарҳол Каримов рақиблари ва тарадорлари пайдо бўлиб, бир-бирини тонналаб матнлар, тарихий кўчирмалар, таҳлиллар ва ҳ.к. билан кўмиб ташлайди. Агар гуруҳ нисбатан интеллектуал бўлса. Унчалик интеллектуал бўлмаган гуруҳда қатнашчилар бир-бирининг устига мағзава ағдариб, таҳдид қилишгача боради. Кимдир «бан» қилинади. Трол эса хурсандликдан қўлларини бир-бирига ишқалаб, «семиради».
Ўзи четдан туриб олиб, турли қатнашчиларни бир-бирига гиж-гижлаб қўйиш ҳам нисбатан нозикроқ троллинг саналади. Бунинг учун трол дунёқарашлари турлича бўлган иккита одам топиши ва айнан шунда «ўйнаши» лозим. Улар уришиб қолгач, ҳар бирининг қўллаб-қувватлаш гуруҳи пайдо бўлади. Бунда агар ҳам иш устамонлик билан қилинса – низонинг ташаббусчиси ким эканлиги сезилмай қолади ва ҳаммаси айнан унинг хабаридан бошланганини ҳеч ким ёдга ҳам олмайди.
Яна бир нозик троллинг тури бу – эҳтиёткорлик билан мавзу очишдир. Масалан, кимдир шарқ якка курашлари мухлислари гуруҳига киради ва боксчи каратечини енггани ҳақида видео жойлаштиради. Албатта, боксчининг даражаси юқори эканлигини исботлай бошлайдиганлар топилади, бошқалар эса бу саҳналаштирлиган видео деб атайди, кимдир ҳаммаси табиий эканлигини исботлашга киришади, кимдир бокс самарадорлиги фойдасига гап суқади в унга «сакраш» бошланади… Мақсад эса, эришилади. Ваҳоланки, агар гуруҳ қатнашчилари трол ким эканлигини яхши билсалар, бунга ҳеч ким эътибор ҳам қаратмаслиги мумкин. Ёки «қўпол» ёзиши. Ёки модераторлар индамасдан бу видеони муаллифи билан бирга ўчириб ташлайди.
Ва ниҳоят, нозик троллинг – мулоқотда деярли иштирок этмасдан туриб, у ёки бу гуруҳ қатнашчиларида тонналаб турли ҳис-туйғулар уйғотиш. Бунинг учун трол катта тажрибага ва психология соҳасида билимга эга бўлиши лозим.
Do'stlaringiz bilan baham: |
