Transportda ortish-tushirish ishlarini tashkil etish

3.5-rasm. Vintli konveyer chizmasi:
a-umumiy ko‘rinishi: 1-yurituvchi stansiya; 2-nov; 3-vintli val; 4- oralik tayanchlar; 5- chetki tayanchlar.
b-tasmali vint; d-parrakli vint; e-taksimlovchi vintli konveyer; f-to‘plovchi vintli konveyer; g-novning
ko‘ndalang kesimi; d-vint diametri.
Inersion tebranma konveyer (3.7-rasm) po‘lat tunikadan yasalgan nov (1)
dan iborat bo‘lib, u elastik ustuncha (2) lar ustiga o‘rnatilgan. Elastik ustunchalar
prujinali ressorlardan yasalgan va a = 15+20° burchak ostida o‘rnatilgan. Elektr
dvigatelidan xarakatga keluvchi krivoship mexanizmi (3) orkali nov tebranma
xarakatlarni amalga oshiradi.
Nov oldinga xarakat kilayotganida va yukoriga ko‘tarilayotganida inersiya
kuchining vertikal tashkil etuvchisi pastga yo‘nalgan bo‘ladi va buning okibatida
yuk bilan nov orasidagi xarakatlanish tomonga yo‘nalgan ishkalanish kuchini
ko‘payishiga sabab bo‘ladi. Nov orkaga xarakatlanib va pastga tushayotganida
inersiya kuchining vertikal tashkil etuvchisi yukoriga yo‘nalgan va buning
okibatida yuk bilan nov orasidagi ishkalanish kuchi kamayib ketadi va u inersiya
kuchining gorizontal tashkil etuvchisidan kichik bo‘lganligi sababli yuk oldinga
xarakat kilishda davom etadi. YUkning tezligi 0,15-5-0,20 m/s. Konveyerning
tebranish amplitudasi 30-S-40 mm va bir dakikada 300-^400 chastotada tebranadi.
3.6-rasm. Vibratsion (titratma) konveyerlar chizmasi:
a-bir kuvurli; b-ikki kuvurli.

---

92
3.7-rasm. Inersion (tebranma) konveyer chizmasi:
1-nov; 2-elastik ustunchalar; 3-krivoship mexanizmi.
G‘altakli konveyerda (3.8-rasm) ramaga o‘z o‘klarida erkin aylanadigan
g‘altaklar kator kilib maxkamlangan. G‘altaklar sharikli podshipniklarda o‘klarga
o‘rnatilgan, bu esa konveyerning kiyalik burchagi 2+6 bo‘lganida, uni ustidagi
idishli va donali yuklar o‘z og‘irlik kuchi ta’sirida sirpanib xarakatlanishi mumkin.
SHuning uchun bu konveyerlarni gravitatsion konveyerlar deb xam ataladi.
Burilish joylarida konveyer kiyaligi to‘g‘ri uchastkadagilarga nisbatan 0,5 +1,0°
gacha ko‘paytiriladi. G‘altaklar orasidagi masofa eng kichik yuk o‘lchamining
yarmidan katta bo‘lmasligi kerak. G‘altaklar to‘g‘ri chizikli (1) va egri chizikli (2,
6) xamda yukni xarakat yo‘nalishini o‘zgartirish uchun ochiladigan (4) va
aylanadigan (5) seksiyalardan iborat. G‘altakli konveyerlar ko‘p kavatli yuk
saklash omborlarida gravitatsion yuk to‘plovchi sifatida ko‘llaniladi.