Transport travmasi va yuqoridan yiqilish

---

Toshkent tibbiyot akademiyasi
Transport travmasi va yuqoridan
yiqilish
* * *
402-A guruh talabasi Otabekov Elbek

---

•
2021 yilda O‘zbekistonda 10001 ta yo‘l-
transport hodisasi (2020 yilda — 6982 
ta) qayd etilgan bo‘lib, ularda 2426 kishi
(1962) vafot etgan, 9230 kishi (6591) 
jarohatlangan.

---

Transport vositasidan jarohatlanish
Transport travmasi
– bu transport vositasining tashqi 
yoki ichki qismlari bilan harakati paytida ta’siri yoki 
harakatlanayotgan transport vositasidan yiqilib 
tushishi natijasida yuzaga keladigan mexanik 
shikastlanish.
Yo'l-transport hodisalari oqibatida yetkazilgan 
shikastlanish ko'pincha turli xil shikast yetkazuvchi 
omillar (mexanik, issiqlik, kimyoviy) ta’sirida bo’ladi. 
Olingan shikast xususiyatlari turli xil turdagi transport 
vositalari bilan bog'liq bo'lib, ular ikki guruhga 
bo'linadi: 
g'ildirakli
va 
g'ildiraksiz
.

---

G'ildirakli
transportga quyidagilar kiradi: temir yo'l 
(poezdlar, tramvaylar, vagonlar) va relssiz 
(avtomobillar, mototsikllar, traktorlar va g'ildirakli 
ekskavatorlar va boshqalar).
G‘ildiraksiz
avtomobillar sudraluvchi(tanklar, 
traktorlar va sudraluvchi ekskavatorlar) va izsiz (liftlar, 
eskalatorlar va boshqalar)ga bo‘linadi.
Yer osti sharoitida (shaxtalarda, tunnellarda, 
metroda) shikastlanish shu kabi yer osti transporti 
turlaridan kelib chiqadi. 
Bundan tashqari, aviatsiya va suv transporti 
travmasi alohida ajratiladi.

---

Avtomobil travmasi turlari:
1. Harakatlanuvchi avtomashinaning tik 
turgan odam bilan to‘qnashishi 
natijasidagi shikastlanish:

avtomashinaning old qismi bilan 
to'qnashuv natijasida shikastlanish (old 
to'qnashuv);

avtomashinaning yon tomoni bilan 
to'qnashuvdan shikastlanish (tangensial 
to'qnashuv);

avtomobilning orqa qismi bilan 
to'qnashuv natijasida shikastlanish.

---

2. Avtomobil g'ildiragi bilan bosib shikastlanish:
a) to'liq bosish
b) noto’liq bosish.
3. Harakatlanuvchi transport vositasidan yiqilib 
tushish natijasidagi jarohatlar:
a) avtomobil kabinasidan tushib ketganda;
b) avtomobil kuzovidan tushib ketganda;
v) avtomobilning ostonasidan yiqilib
tushganda.

---

4. Avtomashina ichida (kabinada) travma:
а) haydovchi travmasi;
б) oldingi o’rindiqdagi yo’lovchi travmasi;
в) orqa o’rindiqdagi yo’lovchi travmasi.
5. Tanani siqilishidan kelib chiqadigan travma.
6. Kombinirlangan avtotravma.

---

Avtomobil travmasi
turlari va jarohatni
hosil bo’lish
mexanizmi

---

Avtotravma jarohatlari quyidagilarga bo'linadi:
Spetsifik
(shaklini, naqshini, ma'lum bir 
avtomobil qismlari va qismlarining 
o'lchamlarini aks ettiruvchi - shinalar 
protektorining izlari, radiator, faralar);