“transport tizimlari va inshoatlari” kafedrasi “Qurilish materiallari va buyumlari”

 
1.3. Yengil beton- keramzitbetonning tarkibini hisoblash.
Keramzitbeton qorishmasining asosiy xossalari va keramzitbetonning markasini 
aniqlash.
 
 
Umumiy ma’lumot 
Keramzitbeton – bu tarkibida to‘ldirgich sifatida keramzit qo‘llanilgan yengil beton 
turi. 
Keramzitbeton tarkibiga oddiy beton tarkibiga kiruvchi komponentlar, bog‘lovchi 
– portlandsement, mayda to‘ldiruvchi – oddiy yoki keramzit qumi va yirik to‘ldiruvchi – 
keramzit shag‘ali va chaqiqtosh kiradi. 
Keramzitbeton uchun g‘ovakli chaqiqtosh yoki shag‘alning 3 ta fraksiyalari 
qo‘llaniladi: 5 – 10mm, 10 – 20mm va 20 – 40 mm.
G‘ovakli to‘ldirgichlarni uning namligi 2% dan oshmagan holda (alohida hollarda 
5% dan) quruq holda qo‘llash lozim. 
Keramzit qumi (donalarining yirikligi 5 mm gacha) keramzit shag‘alini ishlab 
chiqarishda, hamda aralashmagan xolatidagi gil granulalarining qaynayotgan qatlami usuli 
bilan olinadi. Undan tashqari donalarining o‘lchamlari 50 mm dan katta bo‘lgan keramzitni 
maydalash yo‘li bilan ham olinadi. Maydalangan keramzit qumi to‘kma zichligi bo‘yicha 
– 500, 600, 700, 800, 900 va 1000 kg/m
3
markalarda ishlab chiqariladi. Donadorlik tarkibi 
DS talablariga mos kelishi shart. Qum tarkibidagi 5 mm dan katta donalar miqdori massasi 
bo‘yicha 5% dan oshmasligi lozim. 
G‘ovakli qumlar 2 fraksiyaga bo‘linadi: 
1. Mayda – donalarining yirikligi 1,2 mm.gacha: 

---

2. Yirik – donalarining yirikligi 1,2 – 5 mm.gacha 
Bog‘lovchi – g‘ovak to‘ldirgichli yengil betonlar tayyorlash uchun havoyi 
bog‘lovchi, avtoklavda qotuvchi va gidravlik bog‘lovchilar ishlatiladi. 
Havoyi bog‘lovchilardan gipsni qo‘llash mumkin. U beton qotishini tezlashtiradi. 
Gipsli beton tayyorlangandan 1,5 – 2 soat o‘tgach uning mustaxkamligi 50 – 75 kg/sm
2
ni 
tashkil qiladi. Bunda betonni issiq par yordamida qotirish yoki qotishni tezlashtiruvchi 
boshqa boshqa usullardan foydalanish talab qilinadi. Lekin g‘ipsli bog‘lovchi qo‘llangan 
yengil beton, suvga chidamliligining pastligi sababli qo‘llanish sohasi cheklangan.