Транспорт корхоналарида бухгалтерия ҳисобини ташкил қилишнинг хусусиятлари

Транспорт корхоналарида бухгалтерия ҳисобини ташкил қилишнинг хусусиятлари

Маърузачи: Табаев А.

Тошкент 2015

• Республикмизда транспорт корхоналари ичида автотрнаспортнинг ўрни юқори сабаби жами юкнинг 85 фоизи ва йўловчи ташишнинг 96 фоизи унинг хиссасига тўғри келади.
• Сабаби Республикамизда денгиз ва дарё транспорти деярли йўқлигининг ўзи бунга асос бўлади.

Турлари

Ташкилий мулкига кўра
Давлат
Нодавлат
Аралаш мулк
Ташкилий ҳуқуқий мақомига кўра
Акциядорлик жамияти
МЧЖ
Хусусий корхона
ДУК ва бошқа
Тасисчиларнинг таркибига кўра
Махаллий
Хорижий (150000 $, 30% камида)
Фаолият тури доирасига кўра
Халқаро
Маҳаллий миқёсидаги (шахарлараро ва хаҳар ичида)
Ихтисослашувига кўра
Юк ташишга
Йўловчи ташишга

Лицензиялаш

• Транспорт корхоналарида юк ва йўловчи ташиш бўйича кўрсатиладиган хизматлар қатъий лицензияланадиган хизматлар турига киради.
• Ушбу фаолиятлар тури билан шуғулланиш бўйича ҳуқуқи транспорт корхонасига ЎзРнинг автомобил ва дарё транспорти агентлиги томонидан берилади.
• 2004 йил 28 июндаги 1377-сонли рр “Автомобиль тарнспортида йўловчи ва юк ташиш билан шуғулланувчи юридик шахслар ходимлари ва индивидуал тадбиркорларга қўйиладиган квалификацион талаблар тўғрисида”ги НИЗОМ билан тартибга солинади.

Ҳисоб сиёсати

• Қуйидаги мезонларига қаралади: катта кичиклиги, мақоми, ҳужжатлар сони, мулк шакли, ташиш объекти, хизмат доираси ва ҳ.к.
• Олинган даромад ва харажатларни тан олиш: нақд пул билан бажарилган иш кассали усулида, нақд пулсиз бажарилган ишдан олинган даромад эса ҳисоблаш усулида тан олинади.
• Ҳужжатлаштириш тартибида счёт фактура ва товар тарнспорт накладнойлари, ҳисоб китоб чеклари мавжуд.
• Таннарх калькуляцияси: 1 соатлик иш, 1 тонна юк, 1 тонна километрга.
• Таннарх калькуляция қилиш тартиби норматив таннарх ёки режа таннарх қўллаши мумкин.

Ҳисоб сиёсати

• Матераллар баҳолаш усуллари белгилаш (ФИФО, АВЕКО, идентификацилашган усуллари).
• Дебиторлик қарзларини ҳисобдан чиқариш (даргумон қарзалар бўйича резервни ташкил қилиш).
• Ҳужжатлаштириш графиги ва айланиши.
• Бухгалтерия ҳисобининг шаклини танлаш тартиби.
• Ишчи счётлар режасини ташкил этиш.

Ҳисобдаги вазифалар

• АВларнинг ҳолати ва ҳаракатини тегишли ҳужжатларда расмийлаштири, аналитик ва синтетик ҳисобини такшкил қилиш,
• Даромадларини расмийлаштириш, ҳисоботларда акс эттириш,
• Ишлаб чиқариш захираларини харакатини ҳужжатлаштириш ва моддий ҳисоботларни тайёрлаш,
• Ҳисоб-китобларни буюртмачилар бўйича ўз вақтида ҳисобга олиш,
• Молявий натижаларни тўғри ҳисобга олиш.
• Меҳнат ҳақи, солиқлар ва мажбурий тўловлар бўйича ҳисоб-китобларни тўғри ва ўз вақтида ҳтсобга олиш.