Transport energetik qurilmalari

LABORATORIYA ISHI № 4.
DIZEL YONILG’ISINING FRAKSION TARKIBINI ANIQLASH.


4.1. Laboratoriya ishini bajarishdan maqsad:

1. 
   Dizel yonilg’isining fizik-kimyoviy xossalarini aniqlash.
   
2. 
   Dizel yonilg’isining markalari to’g’risidagi bilimni mustaxkamlash va GOST bilan tanishish
   
3. 
   Yonilg’ining sifatini baxolash va ishlatish sharoitini aniqlash.
   

4.2.Laboratoriya ishini bajarish uchun kerakli asboblar va jixozlar:
1) Xaydash kolbasi;
2) Silindrlar va probirkalar;
3) Termometr;
4 ) Sovitish Asbobi.
Topshiriq:Berilgan dizel yonilg’isini namunasini tekshirib uning mar­ka­sini va turini aniqlash, olingan ko’rsatkichlarini GOST talablari bilan so­lish­ti­rish va tekshirilgan dizel yonilgisi namunasini qanday sharoitlarda ishlatish mumkinligini ko’rsatish.
Laboratoriyadagi bor standart dizel yonilg’i namunalari bilan tanishish va tek­shirilayotgan yonilg’i namunasini tashqi ko’rinishi bo’yicha solishtirib markasini aniqlash.


1. Dizel yonilg’isining fraksion tarkibini aniqlash.
Dizel yonilg’isining fraksion tarkibi maxsus xaydash asbobida aniqlanib, (1.3-rasm) uning xaydalgan miqdori bilan xaydash xarorati orasidagi bog’lanishni ko’rsatadi. Dizel yonilg’isining fraksion tarkibi quyidagi xaydash haroratsi bilan: -10, -50, -90% va -qaynashni tugatish xarorati baxolanadi. Bu ko’rsatkichlar standartlarda keltiriladi.


Ishni bajarish tartibi:
1. Tekshiriladigan yonilg’idan 100 ml o’lchab olinadi va xaydash kolbasiga soli­nadi. Kolbaga yog’och po’kakli tiqinlar orqali termometr o’rnatiladi (termo­metrning simobli uchi kolbaning yonboshidagi trubka to’g’risida bo’lishi kerak).
2. Kolbani isitgich plita ustiga shunday o’rnatiladiki, kolbaning tagi isitgich ustidagi asbestga xiyol tegib tursin. Kolbaning yonboshidagi trubkasi sovitgichga tiqinlar yordamida maxkamlansin.
3. O’lchov silindri sovitgich trubkasining tugash yeriga qo’yiladi, silindrni ustini paxta yoki yupqa qog’oz bilan yengil berkitib qo’yiladi.
4. Isitish shunday olib boriladiki, sovitgichdan birinchi tomchi qiz-dirish bosh­la­nganidan 5-10 minut orasida tushishi kerak. Birinchi tomchining tushgan xarorati xaydashning boshlanish xarorati deb qabul qilinadi.
5. Birinchi tomchi tushgandan so’ng, isitishni shunday olib boriladiki 1 sekund ichida 2 tomchi tushib turishi kerak. O’lchash oson bo’lishi uchun sovitkich trubkasi silindr devoriga tegib turishi lozim.
6. Har 10 ml. yonilg’i xaydalganda harorat yozib boriladi. Хaydash tezligi bir xilda bo’lishi uchun borgan sari isitishni biroz ko’paytirib boriladi.