Yarim oy
|
|
Islom dinida asosan yarim oy ramzi qo’llaniladi. Boshqa din vakillari yarim oyni, xristianlar xochiga o‘xshash islom ramzi deb hisoblashadi, bu noto‘g‘ri. Islom dini Allohdan boshqa hech narsa va hech kimga sig‘inmaslikni buyuradi. Yarim oy – islomning juda shartli ramzidir.
|
6
|
Bulut
|
I.Levitan – Yomg’irdan oldin
|
Paydo bo’lish va hosil bo’lish ramzi sifatida tasvirlanadi. Shu bilan birga bulut – o’zgaruvchanlik va yashirinlik belgisi hamdir.
G’arb mamlakatlarining diniy mavzudagi asarlarida Allohni bulutlar ortida tasvirlagan.
Islom dinida ham Allohning so’zlari bulutlar ortidan kelgani aytilgan.
Xitoyda bulutlar baxt ramzi ham hisoblanadi. Ayniqsa pushti ranglisi.
Tasviriy san’atda bulutlar asosan real tasvirlanadi. Bu o’z ma’noda tomoshabinga ulug’vorlik hissini uyg’otadi. Tog’lar orasida tasvirlangan bulutlar esa ayriliq ramzini bildiradi.
|
7
|
Chaqmoq
|
Veyn Deniels – Kazenoviya ko’lidagi chaqmoq
|
Butun afsonaviy xudolarning atributi sifatida tasvirlanadi. Osmonning gumburlashi samoviy xudolarning ovozi sifatida ketirilsa, chaqmoq esa – yovuz ruhlarni yakson qiluvchi qurol sifatida tasvirlanadi. Chaqmoqning tasviriy san’at asarlarida tasvirlanishi ko’p qirralidir. Masalan, u yaxshilik va yomonlikning belgisi sifatida keladi. Afsonaviy qahramon Axilles ham o’zining chaqmoqdan yasalgan quroli orqali yovuzlarga qarshi kurashgan bo’lsa, chqamoq orqali davolagan ham.
Chaqmoq tasviri ramziy belgi sifatida suveren davlatlarning bayroq yoki gerblarida aks ettirilgan. Bunga ko’ra, chaqmoqning qanotsimon tasviri hukmronlik va shiddatni bersa, Yupiterning uch chaqmog’i taqdir va kelajak ramzini bildiradi. Bugungi kunda ham chaqmoqning zig-zag ko’rinishdagi emblemasi shiddat, kuch va tezlik ma’nolarini beradi.
|
8
|
Olov
|
Andrey Atroshenko – Qizil simfoniya
|
Harorat, qiziquvchanlik, hissiy jo’shqinlik, hayot va o’lim belgisi. G’arb mamlakatlarining afsonalarida olovni hayot belgisi sifatida qarashgan. Qadimgi Zardushtiylik dinida ham olovni muqaddas hisoblangan. Olovning yovuz kuchlarni haydovchi kuch sifatida ham qarashgan. Olimpiyada o’yinlarida ham olovning yonishi musobaqalarga start berilganini bildiradi. Bu esa Qadimgi Yunonistondan qolgan an’ana.
|
9
|
Suv
|
Levitan- Bahor. Suvning qaytishi
|
Hayot va tiriklik ramzi. Shuningdek, o’zgaruvchanlik ramzi hamdir. Suvning butun dunyo san’atida ramziy belgisi qo’llaniladi. Masalan, Amerika qit’asida suv gunohlarni yuvuvchi hisoblanadi. Buddizmda suv abadiy hayot va davriylik ramzi hamda ruhiyatni yuksaklikka yetkazuvchi ya’ni nirvana holatiga keltiruvchi omil sifatida qaraladi. Misrda esa suv qayta tug’ilish, yangilanish ramzidir. Suvning qudratini Nil daryosida ko’rishgan. Nasroniylarda suv poklanish ramzidir. Yangi tug’ilgan chaqaloqlarni suvda cho’qintiriladi. Islom dinida ham suv hayot ramzi bo’lib, uni asrash va pok saqlashga buyurilgan.
|
10
|
Shamol
|
Konstantin Makovskiy – Shamoldan qochayotgan bolalar
|
Ruhiyat, butun olam nafasi bo’lib u barcha jonzotlarga tiriklik
|
11
|
Tog’
|
A.Savrasov – Shveytsariya tog’laridagi ko’l
|
Tog’ – ishonch, ulug’vorlik, mag’rurlik va qat’iyatlilik ramzi.Tasviriy san’atda asosan manzara janrlarida uchraydi. Tog’larning tasviri asosan Xitoy san’atida kalligrafiya turida qo’llangan hamda ular uchun tog’lar mavzusi harakterli jihatdan ajralib turgan. Yevropada esa ilk tog’li manzaralar Shveytsariya san’atida Konrad Vits tomonidan tasvirlangan. Tog’larni tasvirlashning o’ziga xos ramzi mavjud bo’lib, u energiya manbayi berish hususiyatiga ega. Xitoyda qadimdan tog’li manzaralarni tasvirlashda shu hususiyatga qaralgan. Ular tog’ manzarasi tasvirlangan suratdan ilhomlanib, hayotdagi barcha qiyinchiliklar va azoblarni yengib o’tishga bo’lgan ishonchni tiklashgan.
|
12
|
|