To’yinmagan uglevodorodlar

Mavzu:To’yinmagan uglevodorodlar va ularning siklik analoglari.
Reja:


1.Etilen haqida.

2.Alkenlarning kimyoviy xossasi.

3.Siklik analoglari.


4.Foydalanilgan adabiyotlar
Etilen haqida
Toʻyinmagan uglevodorodlar — zanjirida bir yoki bir necha ugleroduglerod karrali bogʻlari boʻlgan uglevodorodlar. Toʻyinmagan uglevodorodlar ga umumiy formulasi SpN2l (mas., etilen SN2qSN2 propilen SN3SNqSN2) boʻlgan olefinlar yoki alkenlar; umumiy formulasi SpN2p2 boʻlgan uglevodorodlar: 1) alkinlar deb ataluvchi uch bogʻli Toʻyinmagan uglevodorodlar {atsetilen SNqSN va uning gomologlari); 2) qoʻsh bogʻli diyen uglevodorodlari (butadiyen SN2qSN—SNqSN2 va boshqalar) va kumulirlangan qoʻsh bogʻli uglevodorodlar (allen SN2qSqSN2 va uning gomologlari); 3) sikloalkenlar (qoʻsh bogʻli naftenlar, mas., siklogeksan va boshqalar) kiradi.


2 va 3 bogʻli yeninlar SpN2l4, poliyenlar ham mavjud. Umumiy formulasi CnH2n 6 boʻlgan aromatik qator Toʻyinmagan uglevodorodlari. oddiy Toʻyinmagan uglevodorodlardan xossalari jihatidan farq qiladi, shuning uchun ularni aromatik birikmalarning alohida sinfiga ajratiladi.

To’yinmagan uglevodorodlar – molekulalarida uglerod atomlari qo’shbog’ yoki uchbog’ orqali bog’langan uglevodorodlar. To’yinmagan uglevodorodlarning eng muhim vakillariga alkenlar (etilen qatori), alkadiyenlar (diyen qatori), alkinlar (asetilen qatori) kiradi. Alkenlar – molekulasida bitta qo’shbog’ tutgan uglevodorodlar. Alkadiyenlar – molekulasida ikkita qo’shbog’ tutgan uglevodorodlar. Alkinlar – molekulasida bitta uchbog’ tutgan uglevodorodlar.

Alkenlar olefinlar, etilen qatori uglevodorodlarlari deb ham ataladi va ular C_nH_2n umumiy formulaga ega bo’lgan gomologik atorni tashkil qiladi.
Alkinlarni asetilen qatori uglevodorodlarlari deb ham ataladi va ular C_nH_2n-2 umumiy formulaga ega bo’lgan gomologik qatorni tashkil qiladi.