Tovar siyosati. Tovarlarning ishlab chiqarish assortimenti

17-Mavzu: Korxona harajatlarini turkumlash ishlab chiqarish va noishlab chiqarish xarajatlari.

Reja

1. Doimiy xarajatlar va ularni turkumlash

2. 
   Doimiy xarajatlar hisobi va qurilish ob’ekti tannarxini aniqlashning maqsadi hamda vazifalari
   

3. Asosiy vositalarga kapital xarajatlar hisobi

Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida amalga oshirilayotgan kо‘pgina tadbirlar avvalo tarmoq va hududlar iqtisodiyotini rivojlantirishga qaratilgan bо‘lib, ularni amalga oshirishda davlat tomonidan ishlab chiqiladigan qonun- qoidalarning о‘rni beqiyosdir. Xо‘jalik yuritishning yangi tashkiliy-huquqiy shakllari paydo bо‘lishi, tadbirkorlikka erkinlik hamda xо‘jalik yurituvchi sub’ektlarga о‘z moliyaviy resurslaridan foydalanishda mustaqillik berilishi, investitsiyalarni jalb qilish uchun huquqiy va iqtisodiy sharoitlar yaratilganligi, yangicha moliya vositalari va omillarning vujudga kelishi investitsiyalashning ilgari amalda bо‘lgan tashkiliy mexanizmini tubdan isloh qilmoqda. Iqtisodiyotning real sektorini rivojlantirish, ishlab chiqarishning texnik va texnologiya jihatdan modernizatsiyalashga keng e’tibor berilmoqda.

Jadal va mutanosib iqtisodiy о‘sish, chuqur tapkibiy о‘zgapishlarni amalga oshirish va iqtisodiyotni divepsifikatsiya qilishda faol va aniq yо‘naltirilgan kapital siyosati yuritish eng muhim omil hisoblanadi.
2014 yilda iqtisodiyotimizga jalb qilingan kapitallar hajmi 10,9 foizga о‘sdi va AQSh dollari hisobida 14 milliard 600 million dollarni tashkil etdi. Bunda jami kapital qо‘yilmalarning 21,2 foizdan optig‘i yoki 3 milliapd dollardan ziyodini xopijiy kapital va kpeditlar tashkil qildi. Ularning tо‘ptdan uch qismi tо‘g‘ridan- tо‘g‘ri xopijiy kapitallardir.¹
O’zbekistonda amalga oshirilayotgan kapital siyosatining о‘ziga xos xususiyati mahalliy xom-ashyo resurslarini chuqur qayta ishlashni ta’minlaydigan, yuqori texnologiyalarga asoslangan yangi ishlab chiqarishlarni tashkil etishga qaratilgan kapital loyihalariga ustuvor ahamiyat berilayotganida namoyon bо‘lmoqda.
Olib borilgan tadqiqotlar korxonalar faoliyatida kapital xarajatlarni tо‘g‘ri hisobga olish, dastlabki xujjatlashtirish va iqtisodiy samaradorligini baholash, ularni tegishli ob’ektlar о‘rtasida aniq taqsimlanganligi hamda maqsadli sarflanganligini tekshirishda kо‘pgina muammolar mavjudligini kо‘rsatmoqda.
Kapital xarajatlarni hisobga olish va sarflangan kapital xarajatlarni tо‘liq ishonchli aks ettirish, qurilish ob’ekti tannarxini tо‘g‘ri aniqlashni takomillashtirish bugungi kunda dolzarb masalalardan hisoblanadi.

1.