Tovar-moddiy zaxiralar (tmz) haqida tushuncha. Tmz lar hisobining asosiy vazifalari. Tmz larning turkumlanishi

5-MAVZU. TOVAR-MODDIY ZAXIRALAR HISOBI
REJA:

1. 
   Tovar-moddiy zaxiralar (TMZ) haqida tushuncha.
   
2. 
   TMZ lar hisobining asosiy vazifalari.
   
3. 
   TMZ larning turkumlanishi.
   
4. 
   TMZ larni baholash usullari.
   
5. 
   TMZ lar harkatini hujjatlashtirish.
   
6. 
   TMZ larning ombordagi (analitik) hisobi.
   
7. 
   Transport-tayyorlov xarajatlari hisobi.
   
8. 
   TMZ larning buxgalteriyadagi (sintetik) hisobi.
   
9. 
   TMZ larning inventarizatsiya qilish va natijalarini buxgalteriya hisobi yozuvlarida aks ettirish.
   
10. 
    Xo‘jalik jihozlari va inventarlari hisobining o‘ziga hususiyatlari.
    
11. 
    Xo‘jalik jihozlari va inventarlari hisobi.
    

Tayanch iboralar: TMZ, TMZlarni turkumlanishi, baholash usullari, hujjatlashtirish, analitik va sintetik hisob, inventarizatsiya, xo‘jalik jihozlari va inventarlari.

1. 
   Tovar-moddiy zaxiralar (TMZ) haqida tushuncha.
   

Korxonalar o‘z ishlab chiqarish faoliyatlarini amalga oshirishi uchun ma’lum miqdorda ishlab chiqarish zahiralariga ega bo‘lishi kerak. Ishlab chiqarish zahiralari xo‘jalik yurituvchi sub’ektning ishlab chiqarish faoliyatini normal davom etishini ta’minlaydi. Ularning tarkibiga materiallar, xom-ashyo, ehtiyot qismlar va boshqalar kiradi.
Ishlab chiqarish zahiralari, asosiy vositalardan farqli ravishda, bir ishlab chiqarish jarayonida qatnashib, o‘z qiymatini ishlab chiqarilgan mahsulot qiymatiga shu davrning o‘zida to‘la o‘tkazadi.

Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida korxonalarda ishlab chiqarish zahiralaridan foydalanish ustidan nazoratni kuchaytirish, ularning oqilona sarflanishiga rioya qilish, mahsulot tannarxida moddiy xarajatlarning salmog‘ini minimallashtirish masalalariga alohida e’tibor beriladi. Eng avvalo, materiallarni to‘g‘ri, tejamli sarflash korxona faoliyatini rivojlantirishda va bu orqali mamlakat iqtisodiyotini gullab-yashnashida, aholining moddiy farovonligini oshirishda muhim omil hisoblanadi.

Tovar-moddiy zahiralar aktiv sifatida tan olinadi, agar:
a) tashkilotga kelgusida aktiv bilan bog‘liq iqtisodiy foyda kelib tushishiga ishonch bo‘lsa;
b) aktiv qiymatini ishonchli baholash mumkin bo‘lsa; v) ularga bo‘lgan mulk huquqi o‘tsa.