Tovar asoslari Qimmatbaho metallar, energiya, don va tropik tovar bozorlarida qanday savdo qilish kerak

69



TAKLIF

Jahon xomashyosi ishlab chiqarish 2004 yilda rekord darajadagi rekordni - kuniga 72,5 million barrelni tashkil etdi (CRB Commodity Yearbook 2005 bahosi). Dunyodagi eng yirik ishlab chiqaruvchilar Saudiya Arabistoni (jahon ishlab chiqarishining 13 foizi), Rossiya (12 foiz), AQSh (7 foiz), Eron (6 foiz) va Xitoy (5 foiz) edi. AQShning 5,43 million barrel xom neft ishlab chiqarishi 2003 yilga nisbatan 4 foizga kamaydi va bu mamlakatda taxminan o'ttiz yillikdagi eng past ishlab chiqarish darajasidir.

Garchi ushbu kitob yozilganda yakuniy raqamlar mavjud bo'lmasa-da, Meksika ko'rfazidagi burg'ulash platformalariga bo'ron tufayli 2005 yilda AQShda ishlab chiqarish hajmi tarixiy darajadan past edi. Ko'rfaz qirg'og'i mintaqasi mamlakat neft qazib olishning qariyb 29 foizini ta'minlaydi va 2005 yil avgust va sentyabr oylarida Katrina va Rita to'fonlari qirg'oqqa urilganidan keyin ko'plab neft platformalari yopilgan edi (11.1-jadvalga qarang).

Kelgusi o'n yillikda jahon neft qazib olish hajmining o'sishi cheklanadi. Dunyoning asosiy neft qazib oluvchilar soni ortib borayotgani neft ishlab chiqarish qobiliyatining cho'qqisiga chiqdi yoki cho'qqisiga yaqinlashib, kelgusida etkazib berish hajmini oshirish potentsialini cheklab qo'ydi. Tez rivojlanayotgan sanoat tarmoqlariga ega mamlakatlar neft iste'molini oshirar ekan, mutaxassislar neftga bo'lgan talab kelgusi besh yil ichida etkazib berishdan oshib ketishini taxmin qilishmoqda.

11.1-JADVAL Katrina to'foni ta'sirida neftni qayta ishlash zavodlari

		Imkoniyat