Toshkent «yangiyo‘l poligraf servis»



Download 3,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet63/81
Sana16.01.2022
Hajmi3,81 Mb.
#370711
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   81
Bog'liq
O'qish kitobi. 4-sinf (2017, S.Matchonov, A.Shojalilov) (1)

YASHASIN TINCHLIK,
BOR BO‘LSIN DO‘STLIK
TINCHLIK QUSHI HAQIDA MEN
O‘QIGAN SHE’R
Shukur  Sa’dulla
Erta bilan turaman,
Salqin  shabada  esar,
Keng yurtimni ko‘raman,
Ko‘nglimda  quvonch  kezar.
Kaptarlarimni ko‘ray, –
Deb  boraman  ohista.
Ozroq  bo‘lsa  ham,  qo‘shay  –
Tinchlik  ishiga  hissa.
Uchiraman,
Oq kaptar –
Intiladi  ilgari.
Yarqiraydi  qanotlar
Oq  samolyot  singari.
Ko‘z solaman:
Har  uydan
Uchib  chiqar  oq  kaptar,
Charx  uradi  osmonda,
Tinchlik!  –  deya  solib  jar:
Bilsin  urishqoq,  jallod,
Qotil,  odamxo‘r,  battol.
Tinchlik  istar  yosh  avlod,
Katta-kichik,  er-ayol!


168
Urush  bo‘lmay  jahonda
Tinchlik  bo‘lsin  barqaror!
Erkin  uchsin  osmonda
Tinchlik  qushi  –  oq  kaptar!..
1.  She’rni  ifodali  o‘qing  va  yod  oling.
2.  Shoir  she’rda  tinchlik  ramzi  bo‘lgan  oq  kaptarni  nima
-
ga  o‘xshatadi?
3.  «Qotil»,  «battol»,  «jallod»,  «odamxo‘r»  so‘zlarining 
ma’nosini  izohlang.
SHOIRA
Hakim  Nazir
Shoiraning  darsxonasida...  chetlariga  alvon  hoshiya 
tortig‘liq  sariq  qog‘ozlar  osib  qo‘yilgan.  Bular  –  «Maqtov 
yorliqlari».
Nima  bo‘ldi-yu,  keyingi  paytda  Shoiraning  bahosi  sal 
pasaydi.  Oyi si  Habiba  opa  bundan  tashvishga  tushdi. 
Oldinlari  ham  u  qizi ning  o‘qishini  ko‘p  o‘ylar,  maktab
-
dan  tez-tez  xabar  olar,  qizim  darsiga  qaray  qolsin  deb, 
uy  yumushlariga  ko‘pda  alahsit-
masdi.  Shoira  ikki  fandan  «uch», 
«to‘rt»  baho  olib  kelgan  kuni  Ha
-
biba  opa  unga  dedi:
–  Endi,  qizim,  hamma  ishdan 
butkul  ozodsan.  Maktabdan  tashqari 
vaqtlar  u  yoq-bu  yoqqa  borishni 
ham  qo‘y.  Faqat  dar singga  qara. 
Shoiraning  dami  ichiga  tushdi. 
Qutbinikiga  qandoq  qilib  borishni 
o‘yladi.  «Ha,  bo‘ldi,  oyim  yo‘g‘ida 


169
boraman»,  –  dedi  ichida.  Ertasiga  o‘qishdan  keyin, 
oyisi  ishdaligida  Qutbinikiga  borib  keldi.  Indiniga  ham 
shunday  qildi.  Ammo  tezda  bu  sir  ochildi. 
Habiba  opa  bir  kuni  nima  ham  bo‘lib  fabrikadan 
erta  qaytdi.  Qarasa,  eshik  qulf.  Yon  qo‘shnilardan 
so‘rasa,  bilishmadi.  Balki  Qutbinikiga  ketdimikin?  Qut
-
biniki  qayerda?
Habiba  opa  aniq  bilmasdi.  Avval  maktabga  bo
-
rib,  Qutbilar  turadigan  yangi  uy  manzilini  aniqlab  oldi-
da,  qo‘shni  binoga  qarab  ketdi.  Ikkinchi  qavatga  chiq
-
di.  Qutbilarning  uyini  topdi.  Eshikdan  kirarkan,  hang-u 
mang  bo‘lib  qoldi:  egnida  fartuk  tutgan  Shoira  ter
-
lab-pishib  kir  chayib  turibdi.  Qutbi  kirlarni  ayvondagi 
arg‘amchiga  yoyyapti,  bir  to‘da  bolalar  esa  katta  xona
-
da  chug‘urchiqday  g‘ujg‘on  o‘ynayapti...
Habiba  opa  birpas  baqraygancha  qarab  qolgach:
–  Voy,  uyni  yolg‘iz  tashlab  bu  yoqda...  nima  qilyap
-
san?  –  dedi  Shoiraga.
Shoira  bir  zum  dong  qotib  turdi,  keyin  oyisiga  yer 
tagidan  qarab:
–  Siz...  ishdan  qaytguncha...  –  dedi-yu,  u  yog‘ini 
aytolmadi.
Shu  chog‘  Habiba  opaning  ko‘zi  ro‘paradagi  xonada 
cho‘zilib  yotgan  kampirga  tushdi,  unga  yaqinlashib  sa
-
lomlashdi.  Afti  burishgan-qurishgan  kampir  arang  qaddini 
ko‘tarib  o‘tirdi-da,  inqillagan  ovozda:
–  Iloyo  baraka  topsin  qizingiz.  Chaqqongina-lochingi
-
na  ekan.  O‘rtog‘iga  mehribonlik  qilib,  og‘irimizni  yengil
-
latyapti.  Umri  uzoq  bo‘lsin.  Siz  ham  maqsadingizga  ye-
ting,  bolalaringizning  rohatini  ko‘ring,  –  deb  qaltiragan 
qo‘llarini  yuziga  surtdi.


170
Habiba  opa  hech  narsa  tushuna  olmasa  ham 
hayronli gini  yashirdi,  kampirdan  hol-ahvol  so‘radi.  Kampir 
ko‘ngli  bo‘shashib,  hasratga  tushdi:  u  yaqinda  kelinidan 
ajralib,  beshta  go‘dak  nevaralar  bilan  qolibdi,  g‘amdan 
o‘zini  oldirib  qo‘yibdi.  O‘g‘li  esa  ko‘proq  safarda  yurar
-
kan. 
Habiba  opa  ahvolni  tushungandan  keyin  kampirni 
yupatgan  bo‘ldi:
–  Ko‘p  g‘am  yemang,  buvijon.  Birovning  boshiga 
tashvish  tushganda  qarab  turib  bo‘ladimi!
Kutilmaganda  u  qizining  yelkasini  silab,  dedi:
–  Xafa  bo‘lma,  jon  qizim.  O‘rtog‘ingga  qarashsang 
qarashgin-u,  faqat  darslardan  orqada  qolasanmi  deb 
qo‘rqaman-da!
–  Sira  qo‘rqmang,  oyijon!  –  dedi  chehrasi  ochilib 
Shoira  va  oyisini  quchoqlab  o‘pdi.
1.  Shoira  nima  uchun  o‘rtog‘inikiga  borib,  uy  ishlariga 
yordam  berishini  oyisidan  yashirdi?
2.  Shoiraning  qaysi  fazilati  sizga  yoqdi?  Hikoyadan 
Shoiraning  fazilatlari  tasvirlangan  o‘rinlarni  topib 
o‘qing.

Download 3,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   81




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish