Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar fakulteti

Qadimgi odamlarning mehnat jarayoni Qadimgi odamlarning mashg'ulotlari- terib ozuqa topish, hayvonlarni ovlash, tosh qurollar yasash va ularni mukammal lashtirishdan iborat bo'lgan. Mana shundan mehnat jarayonida odamlarning o'zlari ham o'zgarib, takomillashib borgan.
O’rta Osiyo Neandertallari O'rta poliolit (m.av. 100 ming yillik - 40-32 ming yillik). Ibtidoiy to'dadavrining so'ngi bosqichi arxeologiya fani davriy tizimida Mute madaniyati deb yuritiladi. Bu davrda yashagan ajdodlar esa ibtidoiy odam shajarasida neandertal nomi bilan fanga kiritilgan. Hozirgi vaqtda O'rta Osiyoda neandertal zamondoshlari yashagan makonlar 90dan ortiq joyda uchratilgan. Toshkent viloyatida Obiraxmat g'ori, Xo'jakent, Poltov, Ko'lbuloq makoni, Samarqand viloyatida Omonqo'ton g'ori, Qo'tirbuloq, Zirabuloq, Novoiy viloyatida Uchtutda topilgan va tadqiq qilingan.
Omon qo’ton g’ori. Omonqo’ton g’ori Samarqand viloyatidagi Zarafshon tog’larining shimoliy yonbag’rida joylashgan. G’orni arxeolog David Lev 1947 yili topgan. G’orning chuqurligi 80 m ni tashkil qiladi. Bu yerdan sinantrop odamning son suyagi topilgan.

Obirahmat Obirahmat gʻorida hosil boʻlgan madaniy qatlamning qalinligi qariyb 10 m ga boradi. Yuqori paleolit davriga oid bu qadimiy maskanda istiqomat qilgan eng qadimiy ovchilar 20 ming yildan ziyodroq muddatda muqim oʻtroq holda turli hayvonlar: arxar, bugʻu va boshqalarni ov qilish bilan kun kechirganlar. Qayd etilgan antropologik (bosh chanoq boʻlagi, tishlar va yelka suyaklar kabi) topilmalar Obirahmat gʻoridan boshpana sifatida foydalanishgan qadimiy ovchilar Homo sapinesga mansub ekanidan dalolat bermoqda.


Teshiktosh g'oridan topilgan neandertal Teshiktosh g'oridan topilgan neandertal odamning suyak qoldiqlari fan olamida jiddiy kashfiyot bo'ldi. Odam suyaklari atrofiga terib chiqilgan arxar va Buxoro bug'usi shoxlarining topilishi odamni dafn qilish marosimining ibtidoiy ko'rinishlari bilan bog'liq. Xullas, O'rta poliolit davrida odamlar olov chiqarishni, gulxanlar yoqib, sovuqdan va xavf-xatardan saqlanishni, go'shtni o'tda pishirib iste'mol qilishni bilibolganlar. Dastlabki diniy e'tiqod paydo bo'lgan.

Zarautsoy Surxondaryo viloyatida, Termizdan 100-110 km g’arbda, Hisor tizmasining janubi g’arbida joylashgan bo’lib, bu yerda O’zbekistonning eng qadimiy qoyatosh rasmlari topilgan. 200 dan ortiq rasmlar mezolit, neolit va keyingi davrlarga mansub.