Toshkent viloyati Chirchiq Davlat Pedagogika Instituti Aniq fanlar fakulteti

19. Nyutonning III qonunini ta’riflang?

Biz biror jismning yoki jismlarning, boshqa jismga o’zini qanday tutadi, degan savol tug’iladi. Tajribalarning ko’rsatishicha, u ham ko’rsatilayotgan ta’sirga teng va qarama-qarshi yo’nalgan kuch bilan ta’sir ko’rsatadi. Moddiy nuqtalar (jismlar) orasidagi bunday o’zaro ta’sir Nyutonning uchinchi qonuni yordamida aniqlanadi: moddiy nuqtalarning bir-biriga har qanday ta’siri o’zaro ta’sir xarakteriga egadir. Moddiy nuqtalar ta’sir kuchlarining kattaliklari doimo bir-biriga ten, yo’nalishlari qarama-qarshi va ularni tutashtirgan to’g’ri chiziq bo’ylab yo’nalgan.

Masalan, ikkita qayiq haydovchilari arqonning ikki tomonidan ushlab turgan bo’lishsin. Ular orasidagi masofaning teng o’rtasini belgilaymiz. Endi qayiq haydovchilaridan biri arqonni torta boshlasin. Ikkinchisi esa arqonning uchini ushlab turaversin. Qayiqlar oradagi masofaning teng o’rtasida uchrashganini ko’ramiz. Shu tajribani roliklar konkichilar bilan o’tkazib ko’rish mumkin. Bu tajribalar Nyutonning uchinchi qonunini o’rinli ekanini ko’rsatadi.

20. Harakatning turlariga oid sxemani to’ldiring…..