Toshkent to’qimachilik va yengil sanoat instituti mavzu: Soliqlar va ularning vazifalari Guruh: 13-21 Tayyorladi

QQS solig‘i obyekti tovarlarning sotilishida o‘zi ishlab chiqargan va chetdan sotib olingan barcha tovarlarning sotilishiga doir aylanmalar hisoblanadi. Iste’molchilik maqsadi va qiymatiga ega bo‘lgan hamma narsa (tovar, mahsulot, ko‘chmas mulk, shu jumladan, binolar va inshootlar, shuningdek, elektr va issiqlik energiyasi, gaz, suv va shu kabilar) tovar hisoblanadi. Ishlarning sotilishida bajarilgan qurilish-montaj, ta’mirlash, ilmiy-tadqiqot, tajriba-konstruktorlik, texnologik, loyiha-qidiruv, restavratsiya qilish va boshqa ishlar qiymati ham soliqqa tortish obyekti hisoblanadi.
QQS solish obyekti bo‘lib tovarlar (ishlar, xizmatlar)ning sotilishi bo‘yicha aylanmalar hisoblanadi. QQSdan ozod qilingan, o‘z ishlab chiqarish ehtiyojlari (ishlab chiqarishning ichki aylanmasi) uchun foydalaniladiganlar bundan mustasno.
Quyidagilar soliq solish obyektidir:
1) realizatsiya qilish joyi O‘zbekiston Respublikasi bo‘lgan
tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilish bo‘yicha aylanma;
2) O‘zbekiston Respublikasi hududiga tovarlarni olib kirish.
Faoliyatni O‘zbekiston Respublikasida doimiy muassasa orqali amalga oshiruvchi chet el yuridik shaxslari tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilish bo‘yicha aylanmani bunday doimiy muassasaning faoliyatidan kelib chiqqan holda belgilaydi.
Quyidagilar soliq solish obyekti hisoblanmaydi:
1) yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan o‘z tadbirkorlik
faoliyatini amalga oshirish bilan bog‘liq bo‘lmagan shaxsiy (oilaviy) mol-mulkni realizatsiya qilish;
2) yuridik shaxs qayta tashkil etilayotganda uning mol-mulkini huquqiy vorisga (huquqiy vorislarga) o‘tkazish;
3) ishonchli boshqaruvning muassisi tomonidan mol-mulkni ishonchli boshqaruvchiga berish va ishonchli boshqaruv shartnoma-sining amal qilish muddati tugagan taqdirda, ishonchli boshqaruv-chining o‘zi ishonchli boshqaruvga berilgan mol-mulkni qaytarishi;
4) milliy valyuta yoki chet el valyutasi muomalasi bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshirish (bundan numizmatika maqsadlari mustasno).
Tovarlar (ishlar, xizmatlar)ning sotilishiga doir aylanmalar deganda yuklab jo‘natilgan mahsulot, bajarilgan ishlar, ko‘rsatilgan xizmatlar tushuniladi. Xizmatlarning sotilishida quyidagilar qiymati soliqqa tortish obyekti hisoblanadi:
1) tovarga bo‘lgan mulk huquqini pullik asosda, shu jumladan, tovarning qarz shartnomasi bo‘yicha o‘tkazish;
2) tovarni bepul berish, bundan shunday berish iqtisodiy jihatdan o‘zini oqlaydigan hollar mustasno;
3) mol-mulkni moliyaviy ijaraga (lizingga) berish;
4) tovarni bo‘lib-bo‘lib to‘lash shartlari asosida berish. Quyidagilar soliq solinadigan aylanmalarga kiritiladi:
1) pullik asosda xizmatlar ko‘rsatish;
2) bepul xizmatlar ko‘rsatish, shu jumladan, mol-mulkni soliq to‘-
lovchining bepul foydalanishi uchun berish, bundan shunday xizmat-larni ko‘rsatish iqtisodiy jihatdan o‘zini oqlaydigan hollar mustasno.
Korxona ichida o‘zi ishlab chiqargan, korxonaning tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq bo‘lmagan tovarlar (ishlar, xizmatlar)dan foydalanilishda ularning ishlab chiqarishdagi tannarxi soliq solinadigan aylanmani belgilash uchun asos qilib qabul qilinadi.
Berilgan xom ashyo va materiallardan tovarlar tayyorlanganida ularni ishlash qiymati (shu jumladan, xarajatlar va foyda), aksiz to‘lanadigan tovarlar bo‘yicha esa - aksizlar hisobga olingan holdagi ishlash qiymati soliq solinadigan aylanma hisoblanadi.