Toshkent to`qimachilik va yengil sanoat instituti Chakana savdo korxonalarining xarajatlari, foydasi va rentabelligi mavzusida

Toshkent to`qimachilik va yengil sanoat instituti

Chakana savdo korxonalarining xarajatlari, foydasi va rentabelligi mavzusida

Taqdimot ishi

Muhiddinov azamatjon ibrohimovich

Chakana savdo korxonalarining xarajatlari, foydasi va rentabelligi

Reja:

• Xarajatlarning mohiyati.
• Xarajatlarning turkumlari.
• Xarajatlarga ta`sir etuvchi omillar.
• Chakana savdo korxonasining muomala xarajatlari taxlili.
• Muomala xarajatlarining asosiy moddalari bo`yicha rejalashtirish.
• Chakana savdo korxonalarining foyda va rentabelligi.

Ishlab chiqarish xarajatlarning mohiyati

Bozor iqtisodiyoti sharoitida har qanday korxonani asosiy maqsadi foyda olishdir. Ammo ushbu maqsadni amalga oshirish, unga erishish, ishlab chiqarish xarajatlarini miqdori va korxona ishlab chiqaradigan mahsulotga bo`lgan talab bilan chegaralangandir.Binobarin, ishlab chiqarish xarajatlari foydani asosiy chegaralovchisi va shu vaqtni ichida taklif xajmiga ta’sir etuvchi asosiy omildir. Shuning uchun ishlab chiqarish xarajatlarini hisobga olish, uning tarkibini tahlil etish korxona samaradorligini oshirish, uni oqilona boshqarishining muhim shartlaridan biridir. Mehnat nazariyasiga asosan K. Marks ishlab chiqarish xarajatlarini tova ishlab chiqarishga sarflar (ish haqi, xom ashyo, yoqilg`i, mehnat qurollarini amortizatsiyasi) sifatida talqin etgan. Undan tashqari ishlab chiqarish xarajatlariga u savdodagi xarajatlarni ham qo`shgan. Birinchi xil xarajatlarni u ishlab chiqarish, ikkinchi xilini esa muomala xarajatlari deb atagan. Bunda u bozordagi ahvol va boshqa hollarni e’tiborga olgan. Marks tovarning qiymatini ishlab chiqarish xarajatlari tashkil etadi degan fikrga asoslangan.