Toshkent tibbiyot akademiyasi urganch filiali fakultet va gospital terapiya kafedrasi tibbiyot kasbiga kirish fanining

Tarbiyaviy maqsadlari bo‘lajak mutaxassisni tayyorlashning ilk bosqichidan talabalarga xalq tabobati usullarni davolash va profilaktika jarayonidagi roli, kasbiy bilim, ko‘nikma va malakalarni shakllantirishni boshlaydi, talabalar tomonidan bemor bilan bo‘layotgan muammolarni aniq tasavvur qila olish, bemorlarni parvarish qilishni o‘rgatadi.
Ma’ruza vazifalari: Xalq tabobati bilan davolashning an’anaviy va noan’anaviy usullari xaqida umumiy tushunchalar berish.. Turli kasalliklar bo‘yicha bemorlarga xalq tabobati usullarini sog‘lom turmush tarzi tamoyillariga asoslanib tanlay olishni o‘rgatish.
Muammoning dolzarbligi: So‘ngi yillarda ichki kasalliklarni davolash va profilaktikasida xalq tabobati usullarining axamiyati ortib borayotganligidadir.


MA’RUZA REJASI.
Ma’ruzaning maqsad va vazifalari -5 min
Xalq tabobati usullari -15 min
Fitoterapiya -20 min
Refleksoterapiya -10 min
Akupressura -10 min
Girudoterapiya -5 min
Davolash va profilaktikada xalq tabobati usullari -10 min
Xulosa. Savollarga javob -5 min
Turli yoshdagi bemorlarni xalq tabobati yo‘li bilan davolashning zamonaviy usullari va umumiy tushunchalari. 2s.


Talabalarga shifobaxsh giyoxlar bilan davolashni,turli kasalliklarda akupunktura, akupressura, farmakopunktura va boshka bir qator zamonaviy usullari xaqida umumiy tushunchalar berish va ularni tibbiyotda qo‘llash.
Fitoterapiya – bu shifobaxsh giyoxlar bilan davolash usuli. Xozirgi kunda shifobaxsh o‘simliklar bilan davolashga katta extiyoj tug‘ilgan, bu borada izlanishlar olib borish shu kunning dolzarb muammolaridan biri bo‘lib qoldi.

Xozirgi zamon tibbiyotida 232ta dorivor o‘simliklarning shifobaxsh maxsulotlaridan foydalaniladi. Ularning 48% yovoyi xolda o‘sgan o‘simliklar, 30% o‘stirilgan, qolgan 22% “aralash” guruxlar tomonidan etishtiriladi. Yil sayin shu sababli ularni ko‘proq etishtirish madaniy xolda o‘stirishni taqozo etmoqda.

YOvoyi xolda o‘sadigan dorivor o‘simliklar maxsulotlarini tayyorlash ancha qiyinchiliklarni tug‘diradi. CHunki uni yig‘ib olishda texnika zarur.Ikkinchidan biologik faol moddalari ko‘p to‘plangan davrda yig‘ib olishni biologik va agrotexnikasi o‘stirishi usullariga to‘la amal kilishni talab qiladi. Qimmatbaxo tibbiyot uchun juda zarur bo‘lgan dorivor maxsulotlar beruvchi Respublikamiz xududida o‘smaydigan, o‘zga xududlardan keltirib ayniqsa tropik yoki subtropik iqlimli davlatlarda o‘sadigan o‘simliklardan tayyorlanadigan bo‘lsa, imkoni boricha shu o‘simliklarni o‘zimizda maxalliy xolda o‘stirishga xarakat qilishimiz kerak.
Misol tariqasida shularni keltirish mumkin. Aloy turlari, Sano (kassiya) turlari, Meksika bangidevonasi, Kollanxoy turlari, rauvolfiya turlari, Evkalipt turlari, Bo‘lakli ituzum va boshqalar. Bu o‘simliklarni agrotexnika qoidalari asosida ektirilgan dorivor o‘simliklar serxosil va biologik faol moddalarga boy bo‘ladi. SHuningdek 1978 yilda Toshkent viloyatining Qibray tumanida “Ibn Sino” savxozi tashkil qilinib, unda dorivor tirnoqgul, dorivor moychechak, besh bo‘lakli arslonquyruq, pol – pola, na’matak va boshqa dorivor o‘simliklar o‘stirilmoqda.
O‘zbekiston FA ga qarashli Toshkent botanika bog‘i. Toshkent Farmatsevtika instetutining botanika va Farmakologiya kafedralarining ilmiy xodimlari bilan xamkorlikda qardosh Respublikalardan xamda dunyoning boshqa xudud (regionlarida) keltirilgan dorivor o‘simliklarni Toshkent shaxar iqlimida o‘stirishga erishdilar. Ularning fikricha dorivor gulxayri, (dorixona ukropi), qoraandiz, ajgon ( ziran karmoni), oddiy dastakbosh, arpabodiyon, qizil angishvonagul, kepdir turlari, ma’juriya araliyasi, tog‘ jumrut, sano turlari, tuxumak, yarim butasimon sekurinega, bo‘rigul turlari, belladonna, meksika bangidevonasi,pol – pola va va boshqa dorivor o‘simliklarni etishtirish mumkin.