Toshkent tibbiyot akademiyasi ergashev u. Y. Xirurgik kasalliklar

Siydik nordonligi 
Siydik nordonligi me’yori - 
Siydik pH 4-7 oralig’ida
 
Siydikning nordonligi eng ko’p o’zgaruvchan indeksdir. Hatto kun davomida 
bu ko’rsatkich sezilarli darajada farq qilishi mumkin. Bu o’zgaruvchanlikning 
sababi buyraklar qonning nordonligini saqlab turishda ishtirok etish va filtrlash 
jarayonida qondan ortiqcha vodorod ionlarini olib tashlashidir. 
Siydil nordonligining kamayishi 
sabablari (pH >7)
 

Qonning 
kislota-ishqor 
muvozanati buzilishi (nafas olish yoki 
metabolik alkaloz) 

 
Surunkali 
buyrak 
yetishmovchiligi 

Buyrak kanali asidozi 

Qonda kaliy miqdorining ortishi 

Paratiroid 
gormonlari 
darajasining oshishi (paratgormon) 

O’simlik ovqatlarining ustunligi 

Uzoq muddatli qusish 

Siydik chiqarish tizimning ayrim 
kasalliklari (ureaplazmoz) 

Preparatlardan 
foydalanish 
— 
nikotinamid, adrenalin 
Buyraklar, qovuq saratoni 
Siydil 
nordonligining 
ortishi 
sabablari (pH >7)
 

Qonning 
kislota-ishqor 
muvozanati buzilishi (nafas olish yoki 
metabolik atsidoz) 

Qonda 
kaliy 
darajasining 
kamayishi 

Suvsizlanish 

Ochlik 

Qandli diabet 

Yuqori harorat 

Preparatlarni qo’llash: aspirin, 
metionin, diakarb 
Ko’p go’sht iste’mol qilish 

---

428 
Siydikdagi oqsil miqdori 
Siydikda oqsil miqdori normasi - Oqsilning siydikdagi konsentratsiyasi 
0,033 g/l dan oshmasligi kerak
Siydikdagi oqsilning mavjudligi sabablari 
Har doim ham siydikda oqsil bo’lishi buyrak shikastlanishi bilan bog’liq 
emas. Siydikda oqsil bo’lishi (
albuminuriya
) siydik pufagida va siydik yo’llarida 
yallig’lanish bo’lganda namoyon bo’ladi. Ba’zan siydikdagi protein(oqsil) sog’lom 
odamlarda jiddiy jismoniy zo’riqish, uzoq yurish, shamollash va ko’p terlashda 
paydo bo’ladi.Bundan tashqari, siydikdagi oqsil 7-16 yoshdagi jismonan kam 
rivojlangan bolalarda va homilador ayollarda aniqlanadi.Buyrak bilan bog’liq 
bo’lmagan albuminuriya: 

 
Allergik reaktsiyalar; 

 
Leykemiya (oq qon kasalligi); 

Epilepsiya; 

Yurak yetishmovchiligi. 
Yuqoridagi barcha holatlar bu funktsional albuminuriya.Buyrak bilan bog’liq 
albuminuriya: 

Bu har doim buyrak kasalligini ko’rsatadi 

Albuminuriya 3-5% hollarda o’tkir glomerulonefritga xosdir 

Surunkali pielonefrit va glomerulonefrit uchun 0,5-1% hollarda 

Nefrozlarda (homilador ayollarning sifilisi, nefropatiya) siydikdagi protein 
miqdori yuqori ko’rsatkichlarga (3% dan ortiq) yetadi. 
Shuning uchun siydikdagi oqsillarni aniqlash juda muhim diagnostik testdir.