Toshkent Tibbiyot akademiyasi Davolash fakulteti fakultet va gospital xirurgiya kafedrasi

O‘tkir peritonitni davolash bosqichlari

• Amaliyot oldi tayyorgarlik
• Jarrohlik usuli
• Amaliyotdan keyingi davolash

Amaliyotdan oldingi tayyorgarlik muammosi

• Bir tomondan
• Buzilgan
• funksiyalarni
• shunchalik
• yetarli tiklash
• lozimki,
• amaliyot
• bemor uchun
• eng kam
• xavf tug‘dirsin

• Ikkinchi tomondan
• Qorin bo‘shlig‘idagi
• yiringli jarayonni
• iloji boricha
• tezroq bartaraf
• qilish lozim,
• bu o‘z navbatida
• amaliyot oldi
• tayyorgarlikni
• tejaydi.

Bemor ahvoli qanchalik og‘ir bo‘lsa amaliyot oldi tayyorgarligi shunchalik murakkab bo‘ladi

• Barvaqt jarrohlik amaliyoti

• Мaksimum
• 2 sоат

I. Volemik, elektrolit va mikrotsirkulyator buzilishlar korreksiyasi

• Laktosol
• Disol
• Ringera
• eritmasi

• 30-40ml 10% kaliy
• Xlorid
• eritmasi

• Reopoli- glyukin va Gemodez

• Amaliet oldi tayyorgarligi

II. Gipo- va disproteinemiya korreksiyasi

• Albumin 100-200 ml

• Plazma
• 200-300 ml

• yoki

III. Me'da-ichak trakti dekompressiya va sekretsiyani kamaytirish

• Zantak 2,0 m\o
• Sekretsiyani kamay-tirish va aspiratsiyani profilaktikasi uchun

Amaliyotdan oldingi muolajalar

• IV. Anemiyani
• bartaraf etish

• VI. Og‘riq
• impulslarini
• bloklash

• V. Metabolik
• atsidozni bartaraf
• etish

• VII. Glyukokortikoidlar

• VIII. Proteaza
• ingibitorlari

• IX. Antibakterial
• terapiya

• Amaliyotdan oldingi muolajalar

O‘tkir peritonitda asosiy davo usuli:

• Shoshilinch jarrohlik amaliyoti

Peritonitda jarrohlik amaliyoti tadbirlari

• Miorelaksantlar yordamida boshqariladigan sun'iy nafas olish orqali endotraxeal narkoz,
• Taftish imkonini beruvchi kesma,
• Qorin bo‘shlig‘i a'zolarini taftish qilish,
• Peritonit manba'ini bartaraf etish,
• Qorin bo‘shlig‘i sanatsiyasi,
• Ichak dekompressiyasi uchun ichakni transnazal intubatsiya qilish,
• Qorin bo‘shlig‘ini yuvish uchun drenajlash.

• O‘rta-o‘rta laparotomiya

Qorin pardaning holati

• rangi,
• tiniqligi,
• qalinligi,
• yallig‘lanish belgilarining bor yoki yo‘qligi,
• giperemiya,
• tomirlarning bo‘rtib turishi.

• Ekssudat xarakteri

• Seroz
• Seroz-fibrinoz
• Yiringli
• Gemorragik
• Siydikli
• O‘tli
• Najasli

• Peritonit manba'ini yo‘qotish

• O‘tkir destruktiv appenditsit

• Appendektomiya

• Peritonit manba'ini yo‘qotish

• O‘tkir destruktiv xoletsistit

• Xoletsistektomiya

• Peritonit manba'ini yo‘qotish

• Ichaklar gangrenasi fonida peritonit

• Ichaklar rezeksiyasi «yonma-yon»
• anastamoz bilan

• Me'da yoki 12 barmoqli ichak yarasi perforatsiyasi

• Yarani tikish

• Me'da rezeksiyasi

Gastroduodenal peritonitlarda operativ davo tanlash

• fermentativ peritonit
• boskichi

• Yiringli peritonit
• boskichi

• Radikal operatsiya

• Palliativ operatsiya

• Me'da rezeksiya

• TV+antrum-ektomiya

• TV+Piloro-plastika

• Perforativ yarani tikish

Nazointestinal intubatsiya va qorin bo‘shlig‘ini drenajlash

Peritoneal dializ

• Qorin pardaning yuqori so‘rish qîáèëèÿ-òèdan foydalanib organizmni zaharli moddalardan tozalash.:

• Organizm ichki muxiti

• Dializlovchi eritma

• Yarim o‘tkazuvchi membrana

я

• Oim bilan

я

• Fraktsion dializ

я

• Klinika usuli

Spetsifik (xos bo‘lgan) asoratlar

• Asoratlari:

• Носпецифик (хос бўлмаган) асоратлар

• Jarohat tomonidan asorat-lar: yiringlash, flegmona,
• Qorin bo‘shlig‘i abssesslari
• Eventratsiyalar
• Paralitik ichak tutilishi,
• Chok yetishmovchiligi,
• A/k peritonit,
• Ichak oqmalari,
• Sepsis.

• Gipostatik pnevmoniya,
• Tromboembolik asoratlar: yurak infarkti, insult ...
• Ensefalopatiya, deliriy,
• DVS- sindrom,
• O‘tkir nafas, yurak - qon tomir, buyrak va jigar yetishmovchiliklari ...

Peritonitda umumiy amaliet shifokorlarinng vazifalari

• - axoliga birlamchi tibbiy-ijtimoiy yerdam kursatish ;
• - okartuv-marifat ishlari (soglom turmush tarzini ilgari surish);
• - profilaktik ishlar (uz vaktida kasalliklarning yashirin va erta boskichlarini aniklash);
• - dinamik kuzatish;
• - shoshilinch xolatlarda birinchi yerdamni kursatish;
• - uz vaktida maslaxat berish va bemorlarni kasalxonaga yetkizish;
• - davolash va reabilitatsiya ishlari;
• - vaktinchalik ishga laekatsizlik ekspertizasini utkazish;
• - ruxatga olish va xisobot xujjatlarini yuritish.