Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг



Download 12,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet255/411
Sana09.07.2021
Hajmi12,49 Mb.
#113758
1   ...   251   252   253   254   255   256   257   258   ...   411
Bog'liq
ANATOMIYA-MAJMUA

AMALIY MASHG„ULOT №17 

Oyok  soxasining  topografiyasi.  Mushakli  va  qon  tomirli  lakunalar.  Son  kanali. 

YAqinlashtiruvchi  mushaklar  orasidagi  kanal.Boldir  sohosidagi  kanallar.Oyoq 

panjasi sohasining topografiyasi. 

 

Chanoq sohasida katta quymich teshigi (foramen ischiadicum majus) dan o‘tgan 



noksimon  muskul  (m. piriformis)  teshikni  butunlay  qoplamay,  uning ustki  (foramen 

suprapiriforme)  va  pastki  (foramen  infrapiriforme)  qismida  kamgak  teshiklar  hosil 

qiladi.  Bu  teshiklardan  dumba  muskullariga  boruvchi  qon  tomir  va  nervlar  o‘tadi. 

Qovuq  suyagidagi  sulcus  obturatorius  yopqich  parda  va  ichki,  tashqi  yopqich 

muskullar  yordamida  yopqich  kanal  (kanalis  obturatorius)  ga  aylanib,  undan  shu 

nomli qon tomir va nervlar o‘tadi. 

Yonbosh suyakning Yuqoridagi old o‘sig‗i (spina iliaca anterior superior) bilan 

qov suyagining o‘simtasi (tuberculum pubicum) oralig‗ida Chov boylami joylashgan. 

Lig.  inguinale  ostidagi  bo‘shliq  Yonbosh  fassiyasining  bir  tomoni  Chov  boylamiga, 



 

324 


ikkinchi  tomoni  esa  eminentia  iliopubica  ga  yopishib,  Yonbosh  qov-ravoqsimon 

boylam  yoyi  (arcus  iliopectineus)  ni  hosil  qiladi.  Ana  shu  boylam  yoy  vositasida 

ikkita  kavakka  (bo‘shliqqa)  bo‘linadi.  Medial  kavak  (lacuna  vasorum)  dan  son 

arteriyasi bilan son venasi o‘tsa, ikkinchi lateral kavak (lacuna musculorum) dan m. 

iliopsoas bilan son nervi (n. femoralis) o‘tadi. 

Sonning  old  Yuzasining  Yuqorigi  qismida  son  kanali  (canalis  femoralis) 

joylashgan  bo‘lib,  uning  ichki  teshigi  (anulus  femoralis)  tomir  kavagining  medial 

burchagida joylashadi. Kanalning ichki teshigini medial tomondan Chov boylamining 

davomi – kavaksimon boylam (lig.lacunare) chegaralasa, lateral tomondan son venasi 

(v.  femoralis)  hosil  qiladi.  Teshikning  old  va  tepa  chegarasini  lig.  inguinale  tashkil 

etsa,  orqadan  Chov  suyagi  ustidagi  taroqsimon  qirrali  boylam  (lig.  pectineale  –  lig. 

lacunare  ning  davomi)  bilan  chegaralanadi.  Son  kanalining  ichki  teshigi  (sog‗lom 

odamlarda)  biriktiruvchi  to‘qima  parda,  limfa  tuguni  va  limfa  tomirlari  bilan 

qoplangan  bo‘ladi.  Chov  kanalining  tashqi  teshigi  yoki  hiatus  saphenus  son  serbar 

pardasining  ovalsimon  chuqurchasi bo‘lib hisoblanadi. Ovalsimon chuqurcha  margo 

falciformis  (o‘roqsimon  qirra)  bilan  chegaralanadi,  cornu  superius  et  inferius  uning 

tepa  va  pastki  qismlaridir.  Bu  chuqurcha,  odatda,  g‗alvirsimon  parda  (lamina 

cribrosa),  limfa  tugunlari  va  limfa  tomirlari  bilan  yopilib  turadi.  Bundan  tashqari, 

ovalsimon  chuqurcha  orqali  sonning  (Yuza)  teri  osti  venasi  o‘tib,  son  venasiga 

qo‘shilib ketadi. 

Son  kanalining  uchta  devori  bo‘lib,  lateral  devorini  son  venasi  (v.  femoralis), 

oldingi  va  orqa  devorlarini  esa  son  serbar  fassiyasining  chuqur  va  Yuza  varaqlari 

hosil qiladi. Kanalning oldingi devorini hosil qilishda son fassiyasining Yuza varag‗i, 

lig. inguinale va cornu superius lar ayniqsa muhim ahamiyatga ega. 

Sog‗lom  kishilarda  son  kanali,  uning  ichki  va  tashqi  teshiklari  biriktiruvchi 

to‘qima, limfa bezlari va limfa tomirlari bilan qoplanib turadi. Odamda son churrasi 

bo‘lganda son kanalining ichki teshigi kengayib qorin pardasi, ichak yoki charvining 

bir qismi kanaldan o‘tib, tashqi teshikdan teri ostiga chiqadi. Bu hodisa ko‘proq qorin 

bosimi ortib ketganda (og‗ir Yuk ko‘tarish yoki ayollarda tug‗ish vaqtida kuchanish 

paytida)  bo‘ladi.  Son  churrasi  ayollarda  ko‘proq  uchraydi,  chunki  ayollar  chanog‗i 

erkaklar chanog‗iga qaraganda keng bo‘ladi. Binobarin, son kanalining ichki teshigi 

ham kattaroq bo‘ladi.

1

 


Download 12,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   251   252   253   254   255   256   257   258   ...   411




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish