Тошкент тиббиёт академияси ички касалликлар пропедевтикаси, гематология, хдт ва касб касалликлари кафедраси

5. Машғулот мазмуни.
5.1. Умумий кўрик ўтказиш усули
Умумий кўрик беморни объектив текшириш учун илк қадам хисобланади. Кўрик маълум шароитларни талаб қилади: етарли даражада кундузги ёруғлик бўлиши, энг яхшиси чап томондан тушиб туриши, бемор имкони борича тўлиқ ечинган холатда бўлиши керак. Тана ва кўкрак қафасини кўрикдан ўтказишда текширилувчи вертикал холатда бўлгани маъқул. Беморни вертикал ва горизонтал холатида қори текширувдан ўтказилади. Кўрик бир тизимда ўтказилиши лозим. Агар кўрик вақтида диққат-эътибор сусайтирилса, ташхис учун мухим бўлган белгилар, масалан, жигар циррозидаги “жигар кафти”, томир юлдузчаларини эътибордан четлатиш мумкин. Кўрик беморни умумий холатини, эс-хушини, тана тузилишини, холатини, овқатланиши ва тери қопламлари холатини белгилашга имкон беради.


5.2. Умумий кўрикнинг ахамияти
Лаборатор ва асбоб-ускуналар билан текшириш усулларини кенг тарқалиб боришига қарамасдан хар қандай мутахассис шифокор учун умумий кўрик асосий диагностик усул сифатида қолмоқда. Беморларни кўриш вақтида аниқланувчи патологик белгилар ташхис қўйишда ва анамнез йиғишда катта ёрдам беради. Масалан, акромегалияда юз тузилишини ўзгариши, озиб кетиш, қовоқлар юмилганда қалтирашлар, характерли кўз симптомлари, тиреотоксик бўқоқда қалқонсимон без катталашиши ва бошқалар.


5.3. Беморнинг умумий ахволи
Умумий кўрик усулини намойиш этишда қониқарли, ўрта оғирликда ва оғир холатда бўлувчи умумий ахволига эътибор қаратилади. Беморни овқатланиши ва юриши, қад-қомати, эс-хушини қўйидагилар тавсифланади.


5.4. Эс-хуш ва унинг бузилиш турлари
Эш-хушни (онг) аниқ, ступороз, сопороз, коматоз турлари мавжуд.
Аниқ эш-хуш – бемор ўз шахсига, жой, вақт ва атрофга нисбатан ориентирланган, саволларга қийинчиликсиз ва адекват жавоб беради.
Ступор (карахтлик) – атрофга ёмон ориентирланган, саволларга кечикиб жавоб беради. Бундай холатлар контузияларда, баъзи захарланишларда кузатилади.