Тошкент темир йўллари мухандислар институти темир йўлдан фойдаланиш ишларини бошқариш кафедраси абдазимов шавкат хакимович

3- БОБ . “Фавқулодда вазиятларда аҳолини муҳофаза қилиш”


Фавқулодда вазиятларда аҳолини ҳимоя қилишнинг асосий усуллари.
Тинчлик ва уруш вақтларида фавқулотдаги вазиятларда аҳолини муҳофаза қилиш фуқаро муҳофазасининг асосий вазифаларидан биридир.
Тинчлик вақтида фавқулотдаги вазиятларда аҳолини муҳофаза қилишнинг асосий йуналишлари қуйидагича:
1. Аҳолини фавқулотдаги вазият бошланиши ёки бошланганлиги ҳақида хабардор қилиш.
2. Аҳолини фавқулотда вазият содир бўлган жойлардан бошқа хавфсиз жойларга эвакуация қилиш.
3. Аҳолини фуқаро муҳофазасини муҳофаза қилиш жойларига кўчириш (беркитиш).
Уруш вақтида аҳолини фавқулотда вазиятлардан муҳофаза қилишнинг асосий йуналишлари қуйидагича:
1. Аҳолини фуқаро муҳофазасининг муҳофаза қилиш жойларига беркитиш.
2. Аҳолини эвакуация қилиш, ишчи ва хизматчиларни ва уларнинг оилаларини биринчи категория обьектларидан, шаҳардан ташқарида жойлашган, хавфсиз зоналарга ва шаҳар ташқарисидаги ҳудудларга кўчириш.
3. Аҳоли томонидан шахсий индивидуал ҳимоя воситаларини нафас олиш ва терини ҳимоя қилиш учун ишлатладиган анжомлардан, медик воситалардан фойдаланиш.
Радиоактив зарарланиш ва кимёвий заҳарланиш пайтидаги чора тадбирлар.
1. Шахсий ҳимоя воситаларидан фойдаланиш.
2.Фуқаро муҳофазасининг муҳофаза қурилмаларида беркиниш ва энг оддий жойларда беркиниш.
3. Заҳарланган жойларда бўлганда белгиланган режимларга риоя қилиш.
4. Заҳарланган жойлардан заҳарланмаган жойларга эвакуация қилиш.
5. Тиббиёт воситаларни ишлатишни қўллаш.
6. Тўла ва қисман санитар тадбирларини олиб бориш.
Сув босган жойларда аҳолини муҳофаза қилиш.
1. Аҳолини асосан хавфсиз ҳудудларга эвакуация қилиш;
2. Сув босиши мумкин бўлган ҳудудларда яшовчи аҳолини олдиндан огоҳлантириш, содир бўлган тақдирда қандай чораларни кўришни олдиндан тушинтириш;
3. Тезкор эвакуация зарур бўлмаган вақтда баландроқ жойларга чиқиб олиш, кейинчалик эса хавфсиз жойларга эвакуация қилиш.
Аҳолини муҳофаза қилишда фуқаро муҳофазаси муҳандислик хизмати, ишчилар, корхона ишчилари қуйидага ишларни ўтказишлари керак:
1. Фуқаро муҳофазаси муҳофаза қилиш жойларини қуриш, шунингдеқ ер ости қурилмаларини таъмирлаш (ер тўлаларни, ер ости ўтиш жойларини).
2. Қутқариш ишларида иштирок этиш ва бошқа ишларни бажариш, иморатларни тиклаш, фуқаро муҳофазаси қурилмаларини ва муҳандислик қурилмаларини тиклаш.
Ёнғинлар билан курашиш.
Ёнғин, бу- кучли иссиқлик натижасида моддий ва маънавий бойликларни бир неча дақиқада йўқ қилувчи, атроф-муҳитни издан чиқарувчи фавқулодда вазиятдир. Ёнғин уй шароитида назорат қилиниши мумкин бўлган дастлабки дақиқадан уч дақиқагача бўлган вақт оралиғида назорат қилиб бўлмайдиган даражада кучаяди.
Ёнгинларга қарши кураш асосан ёнғинга қарши курашадиган хизматчиларга зиммасига юклатилган, улар замонавий техника билан таъминлангандирлар. Ёнғинларга қарши курашишни такомиллаштириш учун ёнғинга қарши муҳофазани режалаштириб бориш ва амалий машғулотларни ўтказиб туриш зарур. Фуқаро муҳофазасида бутун аҳолини ёнғинга қарши курашишги ўргатиш керак, керакли мосламаларни сақлаш лозим. Электр асбоб-ускуналар, аппаратлар, иситгичлар ва иситиш анжомларини ёнғинга қарши мосланганлиги мақсадга мувофиқдир.