Toshkent «TafaKKur qanoti»

Shınnazarova S. – 
A`jiniyaz atındag`ı NMPI Qaraqalpaq til bilimi kafedrasının` 
u`lken oqıtıwshısı, filologiya ilimlerinin` kandidatı
Turabaeva N. – 
A`jiniyaz atındag`ı NMPI Qaraqalpaq til bilimi kafedrasının` 
u`lken oqıtıwshısı, filologiya ilimlerinin` kandidatı
Oqıw qollanba A`jiniyaz atındag`ı NMPI Institut Ken`esi ma`jilisinde 
dodalang`an ha`m baspag`a usınılg`an (2014-jıl 11-sentyabr №1-protokol)
iSbN 978-9943-382-47-3
© yusupova biybisa`nem, 2014.
© «Tafakkur qanoti», 2014.
UDK: 44.4
КBК: 83(5O‘)
y-90
yusupova, biybisa`nem
Qaraqalpaq tilinin` frazeologiyasi. 
Oqıw qollanba / 
B. Yusupova. – 
Тоshkent. «Tafakkur qanoti», 2014. – 244 b.
UDK: 44.4
КBК: 83(5O‘)
Kitobxon.Com

---

3
alg`i SO`z
Qaraqalpaq tilinin` frazeologiyasın u`yreniw boyınsha usınılıp 
atırg`an oqıw qollanba o`z ishine qag`ıydalar, teoriyalıq derekler 
(tiykarg`ı tekst), tu`sindirmeler, shınıg`ıwlar, ko`rsetpeler, qosımshalar, 
so`zlikler (tu`sindiriwshi ha`m qosımsha tekstler), tapsırmalar, tekstler, 
mag`lıwmatlar, testler ha`m qadag`alaw sorawların (didaktikalıq 
bo`lim) qamtıydı. Sonday­aq frazeologizmlerdi tallaw u`lgisi, qaraqal­
paq til biliminde jarıq ko`rgen miynetler, so`zlikler (qosımshalar 
menen), izertlewler didaktikalıq (illyustrativlik) materillar tu`rinde 
berildi. O`z betinshe jumıs temaları jobalastırılıp berildi. Studentlerdin` 
keleshekte qaraqalpaq frazeologiyasınan ilimiy jumıslar alıp barıwına 
tiykar jaratıw maqsetinde ko`rkem shıg`armalardan bay frazeologiyalıq 
materiallar toplandı ha`m oqıw qollanbag`a o`z ornı menen jaylastırıldı. 
Somatizmler menen kelgen frazeologizmler studenttin` so`zlik du`ziw 
arqalı onın` an`latatug`ın ma`nilerin durıs tu`siniwi ushın berildi. 
Qaraqalpaq tilindegi frazeologizmler az u`yrenilgen, onın` teren` 
ilimiy izertlewler ju`rgiziw menen g`ana ashıp beriw, tu`sindiriw mu`mkin 
bolatug`ın ta`repleri og`ada ko`p. Onın` u`stine, ha`r qanday tildegi sı­
yaqlı qaraqalpaq tilinin` de frazeologiyalıq sisteması quramalı, qospalı 
belgiler, o`zgeshelikler jıyındısınan ibarat. Sonlıqtan, qaraqalpaq tilinin` 
frazeologiyasın u`yreniw boyınsha tayarlang`an jumısta biz bir neshe 
orınlarda usı tarawg`a qatnaslı ilimiy miynetlerden siltemelerdi keltiriwdi, 
juwmaqlardi, pikirlerdi basshılıqqa alıwdı maqul dep esapladıq. 
Qaraqalpaq tilinin` frazeologiyasın mu`mkinshiligi barınsha barlıq 
ta`repleri jag`ınan bir sistemag`a keltiriw boyınsha islengen da`slepki 
ta`jiriybelerdin` biri bolg`anlıqtan jumısta kemshiliklerdin` orın 
alıwı ta`biyiy bolsa kerek degen pikirdemiz. Sonlıqtan, avtor oqıw 
qollanbag`a bildiriletug`ın pikirler bolsa, olardı minnetdarshılıq penen 
qabıl etedi. Ma`kan­jayı: Qaraqalpaqstan Respublikası No`kis qalası, 
A.Dosnazarov ko`shesi 104­jay, A`jiniyaz atındag`ı NMPI Qaraqalpaq 
til bilimi kafedrası.