Toshkent shahar Yunusobod tumani

2. Yechish tartibi:

2. Yechish tartibi:

Fenotip	Genotip	Fenotip bo`yicha farqlanishlar	Ehtimoliy genotiplar
Normal eshitadi va gapiradi	AA Aa	Normal eshitadigan va gapiradigan. Podagra bo’yicha kasal odam	AA BB AA Bb Aa BB Aa BB
Kar soqov	aa	Normal eshitadigan va gapiradigan, Podagra bo’yicha sog’lom odam	AA bb Aa bb
Podagra bo`yicha kasal	BB Bb	Kar - soqov podagra bo’yicha kasal odam	aa BB aa Bb
Sog`lom	bb	Kar - soqov Podagra bo’yicha sog`lom odam	aa bb

4- gameta asosida ishlash

4- gameta asosida ishlash

Ayol genotipi aaBb

Erkak genotipi AABB AABb AaBB AaBb

Gameta		Ав	a B	ab
ab	AaBb ravon nutq podagraga moyillik	Aabb ravon nutq so`g`lom	aaBb kar soqov podagraga moyillik	Aabb kar soqov sog`lom

Odamlarda ba’zi belgi va kasallikiarning irsiylanishi

Odamlarda ba’zi belgi va kasallikiarning irsiylanishi

N	D o m i n a n t b e l g i	Ret s e s s i v b e l g i
1	Til uchini qayira olishi	Til uchini qayira olmaslik
2.	Teri, soch va ko’z pigmentlarining normada bo'lishi	Albinizm (pigmentning yoqligi)
3.	Qora soch	Malla soch
4.	Ko’zning katta bo’lishi	Ko’zning kichik bo’lishi
5.	O`naqaylik	Chapaqaylik
6.	Polidaktiliya (ortiqcha barmoqlilik)	Barmoqiarning normal holatda bo’lishi
7.	Yuzda sepkilning bo’lishi	Yuzda sepkilning bo’lmasligi
8.	Rezus musbat qon	Rezus manfiy qon
9.	Ter bezlarining normada bo’lishi	Ter bezlarining bo`lmasligi
10.	Eritrositlaming normal shakli	O ’roqsimon anemiya
11.	Burun kataklarining kengligi	Burun kataklarining torligi
12.	Qo’loq suprasi pastki qismining teriga yopishmagan bo’lishi	Qo’loq suprasi pastki qismining teriga yopishgan bo’lishi
13.	Labning qalin bo’lishi	Labning yupqa bo’lishi
14.	Qonning normal ivishi	Qonning ivimasligi
15.	Tishlaming qorayib ketishi	Bunday belgining bo`lmasligi

Allel bo`lmagan genlarning o`zaro ta`siri

Epistaz ta`sir

Tovuqlar pati rangining oq bo’lishi ikki juft allel bo’lmagani va birikmagan genlar bilan lfodalanadi. Birinchi juft allelning dominant geni patning rangli bo’lishmi, uning retsessiv alleli esa oq bo’lishini belgilaydi.Ikkinchi juft dominant gen, patning rangli bo’lishiga to’sqinlik qiladi, uning retsessiv alleli esa rangli bo’lishiga monelik qilmaydi. A.Tovuq fermasida oq va rangli tovuqlar chatnshtirilganda 5044 oq, 3033 rangli jo’jalar olindi. Tovuq, xo’roz va jo’jalarning genotipini aniqlang. B.. Oq tovuq rangli xo’roz bilan chatishtirilganda 915 ta rangli, 916 ta oq jo’jalar olingan. Barchasining genotiplarini aniqlang.

1.5044 va 3033 bu 1:2 nisbat ekanligini hisobga olamiz . CC yoki Cc genotipi birinchi allel bo`yicha –qora, biroq 2-allel bo`lmagan gen yuzaga chiqarmayapti. IICC,IICc,IiCC,IiCc va ularning resessiv alleli

1.5044 va 3033 bu 1:2 nisbat ekanligini hisobga olamiz . CC yoki Cc genotipi birinchi allel bo`yicha –qora, biroq 2-allel bo`lmagan gen yuzaga chiqarmayapti. IICC,IICc,IiCC,IiCc va ularning resessiv alleli

ccii-oq rangda bo`lishini ta`minlaydi.

A.P ♀ CCIi x ♂ CcIi B.P ♀ CCIi x ♂CCii

Fen oq oq Fen oq qora

8ta genotipga ega tovuqlar 5qism oq, 3qism –qora 1: 1 nisbat oq va qora

 

	CI	Ci	cI	ci
CI	CCII-oq	CCIi-oq	CcII-oq	CcIi-oq
Ci	CCIi-oq	CCii-qora	CCii-qora	Ccii-qora

	Ci
CI	CCII-oq
Ci	CCii-qora

Xardi Vaynberg qonuni

Xardi Vaynberg qonuni

Dengiz ch`ochqalarida yungining kaltaligi(A yungining uzunligi(a ustidan dominantlik qiladi).Dengiz cho`chqalari bir populyatsiyasida A geni 60% va a geni40% ni tashkil qiladi.Agar geterozigotali organizmlar o`zaro chatishtirilishidan1800 ta individ olingan bo`lsa,shulardan qanchasining yungi gomozigotali kalta ekanini aniqlang.

Bunda biz p2+2pq+q2 =1 formulasidan foydalanamiz.

Berilgan: AA-60% aa-40%

P♂ Aa x ♀ Aa

60x60\100=36

60x40\100=24%

40x40\100=16%

100%-1800

36%- 648ta

	A60	a40
A60	AA 36	AA24
a40	Aa24	aa16

60x60\100=36

60x40\100=24%

40x40\100=16%

100%-1800

60x60\100=36

60x40\100=24%

40x40\100=16%

100%-1800

Tulkilar populyatsiyasiyasida 1000 ta sariq tulkiga 10 ta oq tulki tog`ri keladi. Yuqoridagi ma`lumotdan foydalanib ushbu populyatsiyada sariq gomozigotali (a), sariq geterazigotali (b), va oq (c) tulkilar necha foizdan uchrashini aniqlang.

Tulkilar populyatsiyasiyasida 1000 ta sariq tulkiga 10 ta oq tulki tog`ri keladi. Yuqoridagi ma`lumotdan foydalanib ushbu populyatsiyada sariq gomozigotali (a), sariq geterazigotali (b), va oq (c) tulkilar necha foizdan uchrashini aniqlang.

Yechimi:

Xard-Vaynber formulasidan (p2+2pq+q2=1) dan foydalanamiz.

Tenglama bo`yicha ishlash uchun dastlab q2 ni topib olamiz:

q2=10:1000=0,01

bundan q=0,1

Keyin p ni topamiz: p+q=1 bo`lganligi uchun p-1=0,9

Demak: 0,92+2x0,9x0,1+0,12=1

Bundan 0,81+0,18+0,01=1

Foiz nisbatda esa a=81% b=18% c=1%

E`TIBORINGIZ UCHUN

RAHMAT!