Toshkent shahar uchtepa tumani 251-maktabning fyorug’likning tabiiy va suniiy manbalari

Samarqand viloyati Toyloq tumani 27-maktabning fizika fani o’qituvchisi Musurmanova Moxigul ning “YORUG’LIKNING TABIIY VA SUNIY MANBALARI” mavzusidagi ochiq dars ishlanmasi

YORUG’LIKNING TABIIY VA SUNIIY MANBALARI

Bu bobda Siz: – yorug‘likning manbalari; – yorug‘likning tarqalish qonuni; – Quyosh va Oy tutilishi; – yorug‘lik hodisalari haqida Beru niy va Ibn Sinoning fikrlari; – ko‘zgu haqidagi ma’lu mot lar; – kamalak hosil bo‘lishi va oq yorug‘l ikning prizmada ranglarga ajralishini o’rganasiz.

Qadimgi greklar inson ko‘zidan qandaydir nurlar chiqadi va ular narsa, buyumlarga tushib uni ko‘radi, deb o‘ylaganlar. U holda ko‘zning ko‘rishi kechasi va kunduzi bir xil bo‘lishi kerak emasmi? Siz nima deb o‘ylaysiz? Keyinchalik ingliz olimi I. Nyuton yorug‘likni juda mayda zarralar oqimi deb qarashni taklif qildi. Bu oqimni yorug‘lik nuri deb ataladi

O’quvchilarga darsni tushuntirish

O‘zlaridan yorug‘lik chiqaradigan jismlar yorug‘lik manbalari deb ataladi.

• Masalan, Quyosh, yulduzlar, elektr lampochkasi, yonib turgan sham, gulxan alangasi va h.k. Ayrim jismlar o‘zlaridan yorug‘lik chiqarmasa-da, boshqa manbadan chiqib, o‘ziga tushgan yorug‘likni qaytaradi.
• Masalan, Oy, ko‘zgular.

• TABIIY MANBALAR

• SUNIY MANBALAR

• YORUG’LIK MANBALARI

• TABIIY MANBALAR

• SUNIY MANBALAR

Yorug‘lik ta’sirida ishlaydigan jismlar yorug‘likni qabul qilgichlar deyi ladi.

• Inson ko‘zi shu vazifani bajaradi. Fotoplyonkalar, fotosurat, videokamera, Quyosh batareyalari, pult bilan boshqariladigan televizor va magnitofonlar shular jumlasidandir.

• Yorug‘likni qabul qilgichlar

Sinov savollari; 1. Yorug‘likning yana qanday manbalarini bilasiz? 2. Sovuq holda nur chiqaradigan manbalar bormi? 3. Yorug‘lik ta’sirida ishlaydigan yana qanday qurilmalarni bilasiz?

Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni baxolash