Toshkent shahar Uchtepa tumani 203-maktab. «Tasdiqlayman»

T o‘g‘riqanotlilar turkumi. To‘g‘riqanotlilarning oldingi qanotlari uzun va ensiz, orqa qanotlari esa yelpig‘ichga o‘xshab oldingi qanotlari ostida taxlanib turadi. Ularning og‘iz organlari kemiruvchi,orqa oyoqlari sakrovchi tiðda tuzilgan. To‘g‘riqanotlilar tuxumlarini tuproqda maxsus ko‘zachaga qo‘yadi. Ularga chigirtkalar, temirchaklar, chirildoqlar kiradi. Ko‘pchilik turlarining ovoz chiqarish va eshitish organlari bor. To‘g‘riqanotlilar – juda ochko‘z o‘txo‘r hayvonlar. Ayrim yillari chigirtkalar tez ko‘payib, juda katta gala hosil qiladi. Bunday gala harakat qilganida yo‘lida uchraydigan hamma o‘simliklarni yeb ketaveradi.







Q andalalar turkumi. Qandalalar birinchi juft qanotlarining oldingi qismi qalinlashgan, keyingi qismi yupqa va shaffof. Shuning uchun ular yarim qattiqqanotlilar deb ham ataladi. Ko‘pchilik turlari o‘simlik shirasini so‘rib oziqlanadi. Cho‘l va dashtlarda keng tarqalgan hasva qandalasi donli ekinlar doni va bargini so‘rib oziqlanadi. Qandalalar orasida qon so‘ruvchi parazitlari ham bor. To‘shak qandalasi xonadonlarda yashaydi; odam va hayvonlar qonini so‘radi. To‘shak qandalasining qanotlari bo‘lmaydi; tanasi mayda sezgir tuklar bilan qoplangan; hidni juda yaxshi sezadi.






T ermitlar turkumi. Jamoa bo‘lib yashovchi hasharotlar. Termitlar oilasi bittadan urg‘ochi va erkak termitlar hamda bir necha yuzdan milliongacha ishchi va qo‘riqchilardan iborat. Ona termit juda yirik, 10 yilgacha yashab, umr bo‘yi 115 milliontagacha tuxum qo‘yadi. Ishchi termitlarning tanasi oq tusda bo‘lganidan, ularni ba‘zan
oq chumolilar ham deyiladi. Ular voyaga yetmagan urg‘ochilar bo‘lib, in qurish va oilani boqish vazifasini bajaradi. Qo‘riqchi termitlarning boshi yirik, jag‘lari kuchli rivojlangan. Ular oilani qo‘riqlash vazifasini bajaradi. Termitlar o‘simlikning yog‘ochlik qismi bilan oziqlanadi. Tropik o‘lkalarda termitlar yer yuzasidan 15 m gacha balandlikda in quradi. O‘rta Osiyo cho‘llarida tuproq yuzasiga, shuningdek, shahar va qishloqlardagi binolarning yog‘ochlik qismiga turkiston termiti in quradi.





Xulosa.
Ninachilar,to’g’riqanotlilar,qandalalar – chala o’zgarish bilan rivojlanadigan hasharotlar. Ninachilar va ular lichinkasi – yirtqich. Ninachilar lichinkasi suvda rivojlanadi. To’g’riqanotlilardan chigirtkalar, qandalalardan hasva ekinlarga katta ziyon keltiradi. To’shak qandalasi odam va hayvonlar qanini so’radi.