Toshkent shahar Chilonzor tumani Toshkent davlat pedagogika universitetining tabiiy fanlar fakulteti geografiya va iba yo'nalishi 202-guruh talabasi O'rinboyeva

2. Zilzilalar sodir bo'lishiga ko'ra turlari.

Zilzilalarni yuzaga kelish sabablariga koʻra kuyidagi guruhlarga boʻlinadi:

-Tektonik jarayonlar natijasida bo`ladigan zilzilalar;

-Vulkanik jarayonlar bilan bog`liq bo`lgan zilzilalar;

-Dunadatsiya tufayli sodir bo`ladigan zilzilalar;

-Antropogen ta`sir tufayli sodir bo`luvchi zilzilalar.

Tektonik jarayonlar natijasida bo`ladigan zilzilalar.

Yer silkinishi turlari ichida katta maydonga tarqaladigani va eng kup talofat keltiradigani tektonik zilzilalardir. Yer yuzida bo`ladigan barcha zilzilalarning 90% iga yaqini tektonik zilzilalarga to`gri keladi. Tektonik zilzilalar tog` jinsi qatlamlaridagi geologik kuchlar harakati tufayli yoriqlar paydo bo`lishida yuz beradi. Tektonik zilzilalar tez-tez sodir bo`ladigan joylar eng ko`p tektonik harakatlar kuzatiladigan faol hududlardir. Tektonik jarayon natijasida yer po`stida qatlamlar burmalanadi, siqiladi, yoriladi, uziladi va yangi relyef shakli paydo

bo`ladi.

Vulkanik jarayonlar bilan bog`liq bo`lgan zilzilalar faqat vulqon atrofi rayonlarida sodir bo`ladi. Vulqon jarayoni, yaʼni yer ostidagi magmani vulqon kanali orqali yer yuzasiga chiqishi bilan bogʻlik boʻlgan yer silkinishiga vulqonli yer silkinishi deyiladi.Bunday yer silkinishi vulqonning faollashishi bilan bogʻlik boʻlganligi sababli aksariyat koʻp hollarda ular aniq bashorat qilinadi.Shuning uchun uning keltiradigan talofati deyarli kuchli boʻlmayd