Toshkent pedagogika kolleji

2.Mashqlarni bajarishda to’g’ri nafas olib chiqarish.


Bolada ko’krak qafasi tuzilishidagi mavjud yosh xususiyatlari asorati (qofurg’aning biroz og’ishi yuqorida turuvchi diafragma) tufayli nafas olish chuqur bo’lmaydi. Jismoniy mashqlar ko’krak qafasi harakatchanligining kuchayishiga, nafas olishning chuqurlashishiga, o’pka hayot ko’lamining kengayishiga, qonning kislorod bilan to’yinishiga yordam beradi.



Ular yurak-tomir tizimi faoliyatini takomillashtiradi, organizmning energiya bilan ta’minlanishini kuchaytiradi va shu asnoda uning ish qobiliyatini oshiradi. Shuning uchun bolaning to’g’ri nafas olishi barcha mashqlarni bajarishida muhim rol o’ynaydi. Bolalarni harakat fazasini nafas olish fazasi bilan to’g’ri qo’shib olib borish va shu asnoda nafas olish apparati ishini takomillashtirishga o’rgatish lozim.



Bolalar bog’chasi tarbiyachisi turli mashqlardagi to’g’ri nafas olish va nafas chiqarish paytlarini aniq tasavvur qilishi shart. Yelka kamari muskullarini rivojlantirish mashqlaridagi nafas olish qo’llarini yon tomonga, orqaga uzatgan, yelkadan kengroq qilib yuqoriga ko’targan chog’dagi ko’krak qafasining kengayishiga to’g’ri keladi; nafas chiqarish esa ko’krak qafasining qo’llarni pastga tushurgan, oldinga o’tkazib chapak chalgan holdagi qisqarishi bilan bog’liqdar.



Gavdani to’la burganda bir tomonga burilish chog’ida nafas olinadi, ikkinchi tomonga burilib, nafas chiqariladi (navbati bilan har tomonga). Yarim burilishlarda nafas olish bir bir tomonga burilgan paytga to’g’ri keladi, nafas chiqarish esa tik to’g’ri holatda turganga to’g’ri keladi, xuddi shuning o’zi boshqa tomonga burilganda amalga oshiriladi.



Mashqlarni bajarish jarayonida bolalarni burundan nafas olishga o’rgatish lozim. Bu o’pkaga havoning bir tekis kirib turishini ta’minlaydi, bundan tashqari havo burundan o’tayotganda iliydi va tozalanadi.



Bu mashqlarning vazifasi to’g’ri qaddi-qomatni shakllantirish, qon aylanish, nafas olish, almashish jarayonlari, asab tizimi faoliyatini yaxshilashdan iborat.