|
Birinchi bosqich yakmlangach, o ‘quvchilar kasbiy ynalishlari
byicha guvohnoma oladilar.
Shtmdan keyin quming ikkinchi bosqichi boshlanadi. Bu
bosqichda quvchilar 15 yoshdan 18 yoshgacha tlim oladilar. qish
3 yil davom etib 2-sinf kichik, 1-sinf rta va yakunlovchi sinflarga
bo‘linadi.
•
quvchilar umumiy ta ’lim va texnik litseylarni tugatganlaridan
so‘ng bakalavr unvoni va diplond uchun imtihon topshiradilar. Ana
shunday diplomga ega bo‘lganlargina oliy quv yurtlariga kirish
huquqini qlga kiritadilar.
Umumiy ta’lim yo‘nalishidagi uch yillik ta’lim litseylarida quyidagi
fanlar o‘qitiladi: adabiyot tarixi, ona tili va adabiyoti, lotin tili, chet tili
(ingliz, nemis, ispan, italyan tillari boiishi mumkin), tarix, geografiya,
fransiya ekonomikasi.
Xuddi shu 3 yillik bosqichli texnik litseylarda uning yo‘nalishlariga
qarab matematika, fizika, kimyo hamda boshqa tabiiy fanlar o‘qitiladi.
Shunisi diqqatga sazovorki, o‘quvchining bu bosqichda chet tillami
o‘rganishiga katta e’tibor beriladi. Talab, o‘qishni tugatgach, o‘quvchilar
kamida 2 ta chet tilini mukammal bilishlari kerak.
Yuqorida bayon etganimizdek, o‘quvning bu bosqichini guvohnoma
bilan tugallagan o‘quvchilar oliy maktab sanalmish institutlar va
universitetlarga imtihonsiz kirish imkoniyatiga ega boiadilar.
Lekin hamma institut va universitetlarga ham imtihonsiz kirib
boimaydi. Talabalar oliy pedagogika instituti, politexnika instituti, oliy
ma’muriy maktablarga kirish imtihonlari bilan qabul qilinadilar,
ulaming shu kasbga moyilligi ham alohida sinab ko‘riladi.
Oliy ta’lim
Fransuz yoshlari, shuningdek, Fransiyaga bilim olish uchun kelgan
chet el fuqarolari quyidagi bilim maskanlarida oliy maiumot oladilar:
1. Universitetlar.
2. Oliy texnologiya maktablari.
3. Oliy muhandislik maktablari.
4. Oliy arxitektura maktablari.
5. Oliy tijorat maktablari.
6. Siyosiy fanlar oliy maktabi.
7. Oliy pedagogik va filologiya bilimgohlari.
8. Oliy tibbiyot o‘quv muassasalari.
708
9. Oliy badiiy maktablar.
10. Uzluksiz ta’lim (malaka oshirish oliygohlari va hokazolar).
Oliy ta’Iim beruvchi universitetlar o‘z talabalariga uch siklda bilim
beradilar. Birinchi sikl umumiy yoki biror texnik yoki ilmiy sohada oliy
ma’lumot olish bilan yakunlanib, o‘qish ikki yil davom etadi. Ikkinchi
siklda o‘qish bir yil davom etadi. Talabalar unigetriz, magistr darajalari
bilan yakunlaydilar. Uchinchi siklda o‘qish bir-ikki yil davom etadi. Bu
siklda:
— biron-bir predmetni chuqurlashtirib o‘rganilganligi haqida diplom
(biryil);
- ixtisoslashtirilgan oliy ma’lumot to‘g‘risida diplom (bir yil);
- uchinchi sikl doktorlik dissertatsiyasi (bir, ikki yil);
— davlat doktorlik dissertatsiyasi - biron-bir sohani mukammal
o‘rganib, dissertatsiya yozish kabi hujjatlar olish mumkin.
Fransiyada oliy professional ta’lim berish keyingi 20 yil davomida
qaror topdi. Bu - qisqartirilgan maxsus ta’lim boiib, unda o‘qish ikki
yil davom etadi.
0 ‘quv universitetlar yoki texnik litseylarda amalga
oshiriladi.
Uning bitiruvchilari ishlab chiqarish sohasida, xizmat ko‘rsatish
sohasida va boshqa sohalarda rahbarlik lavozimlarida ishlaydilar.
Fransiyada oliy maiumot va ixtisos beruvchi oliy texnologik
institutlar mavjud. Ular odatda sanoat, maishiy xizmat ko‘rsatish,
informatika mutaxassisliklariga ixtisoslashtirilgan. 0 ‘qish muddati 2 yil
bo‘lib, darslar haftasiga 30-35 soatni tashkil etadi. 0 ‘qish davomida 8
haftalik ishlab chiqarish amaliyoti ham ko‘zda tutilgan.
Fransiyada mingdan ortiq ana shunday institutlar faoliyat ko‘rsatib,
ular qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi, san’at, informatika, ma’muriy
boshqaruv, buxgalterlik hisobi, amaliy san’at bo‘yicha mutaxassislar
tayyorlaydilar.
Bunday institutlarga kirish imtihonsiz amalga oshiriladi.
Uning bitiruvchilari ishlab chiqarish sohasida, xizmat ko‘rsatish
sohasida va boshqa sohalarda rahbarlik lavozimlarida ishlaydilar.
Fransiyada oliy maiumot va ixtisos beruvchi oliy texnologik
institutlar mavjud. Ular odatda sanoat, maishiy xizmat ko‘rsatish,
informatika mutaxassisliklariga ixtisoslashtirilgan. 0 ‘qish muddati 2 yil
boiib, darslar haftasiga 30-35 soatni tashkil etadi. 0 ‘qish davomida 8
haftalik ishlab chiqarish amaliyoti ham ko‘zda tutilgan.
Fransiyada mingdan ortiq ana shunday institutlar faoliyat ko‘rsatib,
ular qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi, san’at, informatika, ma’muriy
709
boshqaruv, buxgalterlik hisobi, amaliy san’at bo‘yicha mutaxassislar
tayyorlaydilar.
Bunday institutlarga kirish imtihonsiz amalga oshiriladi.
Sirtqi ta’lim
Mamlakatda sirtqi ta’lim shaxobchalari juda keng va xilma-xildir.
Bunday ta’lim tizimlari bir y o ia 1.000.000 kishini qamrab olishi
mumkin. Hozir Fransiyadagi sirtqi kurslarda 550 ming kishigacha taiim
oladi. Bu katta yoshdagi faol tarkibning 80 foizini tashkil etadi.
Sirtqi taiim xususiy yoki davlat ta’lim shaxobchalarida amalga
oshirilishi mumkin. Mamlakatda milliy sirtqi taiim markazi faoliyat
ko‘rsatmoqda, u 500 turdagi o‘rta, oliy professional maiumot berishni
tavsiya eta oladi.
Odatda taiimning bu turi oilaviy sharoit, iqtisodiy qiyinchiliklar
tufayli maktabda o‘qishni davom ettirish imkoniyati boimagan kishilar
uchun moijallangan. Hozirgi paytda sirtqi taiim katta
yoshlilar
uzluksiz
taiimining muhim shaxobchasi boiib qolgan.
Ular o‘z ixtiyorlari bilan, o‘z mablagiariga yoki korxonalar
mablagi hisobiga o‘qiydilar. Sirtqi taiim tarkibiga qushimcha kasbkor
o‘rganish, malaka oshirish ishlarini ham amalga oshirish mumkin.
Shuningdek, o‘zining ijtimoiy holatini yaxshilash istagida boiganlar
ham (yollangan ishchilar, ro‘zg‘orda band boigan ayollar, pensioner,
harbiy xizmatchilar, mahbuslar) sirtqi taiim orqali tegishli maiumot
olishlari yoki kasb-kor o‘rganishlari mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
