Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov

0 ‘rta maxsus va hunar-texnika ta’!imi

0 ‘rta  maxsus  va  hunar-texnika  ta’limi  tizimiga  kiruvchi  bilim 

maskanlari Yaponiyada garchi oliy ta’lim tizimiga kiritilsa-da, u bizdagi 

kasb  hunar-texnika  bilim  yurtlariga  to‘g‘ri  keladi.  Ular  asosan  kichik 

kollej, texnik kollej maxsus tayyorgarlik kollejlariga bo‘linadi.

694

---

Kichik  kollejlar  ham  maqomiga  ko‘ra  o‘ziga  xos  dorilfunundir. 

Ularda  kasbga  yo‘naltirish  jarayoni  juda  chuqur  va  puxta.  0 ‘qish 

muddati 2-3 yil, bitirgach, «bakalavr»lik berilmaydi.

1984-yilda  Yaponiyada  336  ta  shunday  kichik  maktab  bo‘lib, 

ulaming  37  tasi  davlat  tasarrufida,  51  tasi  munisipal,  448  tasi  xususiy 

kollejlardir.

Texnik  kollejlarda  5  yil  o‘qitiladi,  unga  kichik  o‘rta  maktabni 

bitirganlar  qabul  qilinadilar.  Bunday  kollejlar  yoshlarga  o‘rta  texnik 

ta’limni  beradilar.  Bu  bilim  maskanida  katta  maktab  dasturi  asosida 

mexanika,  elektronika,  kimyo,  texnologiya,  qurilish,  metallurgiya  kabi 

maxsus  texnik  fanlar  o‘qitiladi.  Kollejni  bitirgan  o‘quvchilar 

universitetning 2-yoki 3-kursiga kirib o‘qishlari mumkin.

Maxsus tayyorgarlik kolleji.  1976-yilda tashkil etilgan yalpi tipdagi 

o‘quv  yurtidir.  U  faqat  yuqori  malakali  mutaxassis  tayyorlabgina 

qolmay,  balki  talabalarning  madaniy  saviyasini  o‘stirishni  ta’minlaydi. 

0 ‘qish  muddati  1  yil,  kurs  800  soatdan  iborat.  Bu  kollej  bitiruvchilari 

universitetning tegishli kurslariga qabul qilinmaydilar.

Ilniiy faoliyat

Yaponiya  yuksak  ilmiy  qudratga  ega  mamlakatdir.  U  dunyoda 

ta’limni  rivojlantirishga  mablag‘  sarf etishda  AQShdan  keyin  ikkinchi 

o‘rinda  turadi.  Mamlakatda  ilmiy  izlanishlarga  xususiy  sektomi  ham 

qo‘shib  hisoblaganda,  umumiy  fanni  rivojlantirishga  ajratilgan 

mablag‘ning  beshdan  to‘rt  qismi  ajratilmoqda.  Keyingi  10-15  yilda 

tabiatshunoslik  va  texnologiya  sohasidagi  oliy  o‘quv  yurtlari 

rivojlantirildi,  bu  ishga  ilmiy  izlanishlarga  moijallangan  jami 

mablag‘ning qariyb 60 foizi sarf etilmoqda.

Universitetlar  qoshida  ilmiy  tadqiqot  markazlari  tuzilib,  unda 

olimlar mustaqil  ilmiy  tadqiqot ishlari  olib  boradilar.  Mamlakatdagi  32 

foiz  ilmiy  tadqiqot  ishlari  universitetlarning  olimlari  hissasiga  to‘g‘ri 

keladi.