Toshkent moliya va iqtisodiyot kolleji

20-Mаvzu.Hujjаtlаrning turkumlаnishi.

Reja:

1. 
   Farmoyish hujjatlari
   
2. 
   Tasdiqlovchi hujjatlar
   
3. 
   Kombinatsiyalashtirilgan hujjatlar
   
4. 
   Buxgalteriya rasmiylashtirish hujjatlari
   
5. 
   Axborot hujjatlar
   

O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomo­nidan tasdiqlangan Nizomga asosan hujjatni o'z vaqtida unda ko'rsatilgan ma'lumotlarning ishonchliligini belgi- langan muddatlarda ko'rsatilgan tashkilotlarga topshirish uchun hujjat tuzgan va imzolagan shaxslarning javobgarligi belgilangan.

Buxgalteriya hujjatlarini iqtisodiy mazmunga qarab: ichki va tashqi hujjatlarga bo'lish mumkin.

Ichki buxgalteriya hujjatlari bevosita korxona xo'jalik faoliyatida ichki o'zgarishlarni ifodalaydi. Misol uchun, kassa chiqim orderi, ish vaqtini hisobga olish tabeli. Tashqi hujjatlarga boshqa korxonalar tomonidan rasmiylashtirilgan hujjatlar, shu jumladan, to'lov talabnomalari, schot- faktura kabi hujjatlar kiradi.

Buxgalteriya hujjatlari belgilangan vazifasi, tuzilishi, xo'jalik muomalalarini bajarish xususiyatlariga qarab besh guruhga bo'linadi:

Farmoyish beruvchi hujjatlar

Bu guruhga kiruvchi hujjatlarga, chek, farmoyishlar kiradi. Bu hujjatni vazifasi tegishli xo'jalik muomalalarini bajarish uchun asos bo'lib xizmat qiladi, ya'ni korxona rahbari tomonidan tegishli moddiy javobgar shaxsga ma'lum xo'jalik muomalasini bajarish uchun qonuniy sharoit yaratiladi.

Farmoyish beruvchi hujjatlarda asosan ish bajarish muddati, bajaruvchi shaxs ko'rsatiladi. Farmoyish hujjatlar asosida xo'jalik muomalalarini amalga oshiriladigan hujjatlar demak, farmoyish hujjatlari, buxgalteriya schotlari, yozuvlari manbalari yaratiladi.

Tasdiqlovchi hujjatlar

Bu guruhga kiruvchi hujjatlar tegishli farmoyishni bajarilishini nazorat qilish, bajarilishini tasdiqlash imkonini beradi. Bu guruhga kiruvchi hujjatlarga moddiy javobgar shaxslarning hisobotlari, kassa kirim va chiqim kvi- tansiyalari, to'lov qaydnomalari kabi hujjatlar kiradi.

Misol uchun, moddiy javobgar shaxs do'kon mu- dirining tovar hisobotida qabul qilingan, sotilgan va hisobot davrining oxirida qolgan tovarlarning to'liqligi tasdiqlanadi.

Buning uchun har bir tasdiqlovchi hujjat javobgar shaxs- lar tomonidan imzo bilan tasdiqlanadi.