Toshkent moliya va iqtisodiyot kolleji

Xo`jalik muomalalarini ikki yoqlama yozuvda aks ettirish.

Ikki yoqlama yozuv usulini ahamiyati shundaki, uni yordamida, hisob ishlari to`g`ri yuritilayotganligini nazorat qilib borish imkoniyati yaratiladi.

Korxonada sodir bo`lgan barcha xo`jalik operatsiyalarini o`ziga tegishli bo`lgan schotlarda kas ettirish lozim. Bunda xo`jalikda sodir bo`lgan biror jarayonni hisobning ikki yoqlama yozuv usulidan foydalanib, unga tegishli summani bir vaqtning o`zida bir schotning debeti va ikkinchi schotning kreditida aks ettiriladi. Masalan korxona kassasiga ish haqi to`lash uchun hisob – kitob schotidan ish haqi to`lash uchun naqd pul olib kelindi. Bu muomalani schotlarda aks ettirishimiz uchun balansda yuz beradiga o`zgarishlarga ko`ra qayerda mablag`lar ko`payga va qayerda mablag`lar kamayganini aniqlab olamiz. Bu xo`jalik muomalasiga ko`ra mablag`lar 5010 - “Kassa” da ko`paygan va 5110 -“Hisob – kitob schoti”da kamaygan. Xo`jalik muomalalari balansning kativ qismida hisobga olinishini va unda mablag`lar ko`payishini debetda va mablag`lar kamayishini kreditda hisobga olinisa, bundan kelib chiqib quyidagicha buxgalteriya o`tkazmasini beramiz.

Debet – 5010 “Kassa”

Kredit – 5110 “Hisob – kitob schoti”

TOPSHIRIQ

1. 
   Kassadagi pul hisob-kitob schotiga o`tkazildi.
   
2. 
   Asosiy ishlab chiqarishdagi tayyor maxsulot omborga qabul qilindi.
   
3. 
   Tayyor maxsulot xaridor va buyurtmachilarga jo`natildi.
   
4. 
   Haridor va buyurtmachilardan pul olindi.
   
5. 
   Byudjetga soliq to`landi.
   
6. 
   Mol yetkazib beruvchilardan qurilish materiallari sotib olindi.
   
7. 
   Kassadan ish haqi tarqatildi.
   

Tayanch so`z va iboralar

Aktiv schot, passiv schot, ikki yoqlqma yozuv, buxgalteriya pravodkasi, schotning debet tomoni, schotning kredti tomoni,

O`tilgan mavzu yuzasida savollar:

1. 
   Ikki yoqlama yozuv nima?
   
2. 
   Ikki yoqlama yozuvda xo`jalik muomalalari qanday aks ettiriladi?
   
3. 
   Buxgalteriya o`tkazmasi haqida aytib bering.
   
4. 
   Xo`jalik muomalalari ikki yoqlama yozuvda qanday aks ettiriladi?
   

Foydalanish uchun adabiyotlar:

1. 
   O`zbekiston Respublikasining “Buxgalteriya hisobi to`g`risida”gi Qonuni 1996 yil 30 avgust
   
2. 
   Buxgalteriya hisobi milliy standartlari № 0 – 21
   
3. 
   Inoyatov, Abdullayev, Qoraxo`jayev “Buxgalteriya hisobi nazariyasi”
   
4. 
   Umarova M. “Buxgalteriya hisobi”
   

Karimov, Islomov, Avloqulov “Buxgalteriya hisobi