|
0 ‘zbekistonda shahar va qishloq aholisining salm og‘i
(foiz hlsobida) *
M a’muriy
hududiy birliklai
Shahar aholisi
Qishloci aholisi
1991 у 2005 у
2012 у
1991 у 2005 у 2012 у
0 ‘zbekiston
Respublikasi
40,5
36,5
51,2
59,5
63,5
48,8
Qoraqalpog‘iston
Respublikasi
48,2
48,7
49,8
51,8
51,3
50,2
Andijon viloyati
2,2
29,8
53,1
67,8
70,2
46,9
Buxoro viloyati
34,5
30.0
38,3
65,5
70,0
61,7
Jizzax viloyati
28.7
29,9
48,0
71,3
70,1
52,0
Qashqadaryo
viloyati
26,3
24,8
43,4
73,7
75,2
56,6
Navoiy viloyati
41.2
39,8
49,2
58,8
60,2
50.8
N am angan viloyati
38,2
37,5
64.3
61,8
62,5
35,7
Sam arqand viloyati
30,8
25,9
36,8
69,2
74,1
63,2
Surxondaryo
viloyati
19,3
19,4
36,5
80,7
80,6
63,5
Sirdaryo viloyati
34,9
31,4
41,4
65,1
68,6
58,6
Toshkent viloyati
44,2
39,5
49,5
55,8
60,5
50,5
Farg‘ona viloyati
31,2
28,4
57,4
68,8
71,6
42,6
X orazm viloyati
27,4
22,6
33,7
72,6
77,4
66,3
Toshkent shahri
100
100
100
—
—
—
*
Jadval «Демографический ежегодник Узбекистана — 2003».-
Ташкент, 2004.
-
Б.31. statistik to'plam va 0 ‘zR Davlat statistika qo'mitasi
та ’lumotlari asosida tuzildi.
0 ‘zbekistonning barcha viloyatlarida h am
1991-2012
yillarda aholining o ‘sish su r’ati bir m u n c h a kam ayganligi
kuzatiladi. Eng aholisi zich joylashgan h u dud , bu A ndijon
viloyatidir,
keyingi
o ‘rinlarda
F arg ‘o na,
N am ang an ,
S am arqand, T oshkent viloyatlari turadi. Aholisi siyrak joylash-
107
g an
hududlarga
Q oraqalpog‘iston
Respublikasi,
N avoiy,
Buxoro, Sirdaryo viloyatlari kiradi.
3 - ja d v a l
0 ‘zbekiston Respublikasi aholisi hududiy
tarkibi va joylanishi
2012 yil, ming kishi
M a ’muriy-hududiy
birliklar
Jami
aholi
Shahar
aholisi
Qishloq
aholisi
Aholi zichligi,
kv. km
0 ‘zbekiston
Respublikasi
29 559,1
15 069,6
14 489,5
65,8
Qoraqalpog‘iston
Respublikasi
1 693,6
840,3
853,3
10,1
Andijon viloyati
2 714,2
1 437,3
1 276,9
631,2
Buxoro viloyati
1 707,6
650,5
1 057,1
42,1
Jizzax viloyati
1 186,1
567,2
618,9
55,9
Qashqadaryo
viloyati
2 777,8
1 203,9
1 573,9
97,1
Navoiy viloyati
881,7
430,1
451,6
7,9
N am angan viloyati
2 420,4
1 550,8
869,6
325,3
Sam arqand viloyati
3 327,2
1 217,2
2 110,0
198,0
Surxondaryo
viloyati
2 219,6
809,5
1 410,1
110,4
Sirdaryo viloyati
739,3
306,2
433,1
176,0
Toshkent viloyati
2 670,7
1 320,2
1 350,5
175,1
F arg‘o na viloyati
3 281,3
1 879,5
1 401,8
485,5
X orazm viloyati
1 629,2
546,5
1 082,7
269,0
Toshkent shahri
2 310,4
2 310,4
-
6 795,3
Mnnba: 0 ‘zR Davlat statistika qo'mitasi та 'lumotlari.
2. Aholining demografik, yosh-jinsiy tarkibi
A holining dem ografik rivojlanishida un ing milliy, yosh-
jinsiy tarkibi alohida o ‘rin egallaydi. R espublikada 130 dan
ortiq m illat va elat vakillari istiqom at etishadi. Jum lad an,
respublikaning tub jo y aholisiga o ‘zbeklar, qozoqlar, tojiklar,
qirg‘izlar va q oraqalpoqlar kiradi. Q ‘zbeklar b arch a viloyat-
larda,
obikor
yerlarda
yashashadi.
Q ozoqlar
asosan
Q ozog‘iston bilan b o ‘lgan chegara tum anlarid a, xususan,
108
Q oraqalpog‘iston R espublikasida, B uxoro, N avoiy, T o shkent,
Sirdaryo viloyatlarining ayrim tu m anlarida istiqom at qiladi.
Tojiklar esa, N am an g an , Buxoro, S am arqand, Surxondaryo
viloyatlarida,
qo raqalpoqlar azaldan A m udaryo va Orol
dengizi atrofidagi h ud ud lard a yashab kelishadi.
O 'zbek iston da m ahalliy m illatlam ing m u tlaq va nisbiy
m iq dorida
o ‘sish
ro ‘y
berm oqda.
1989-yilda
o ‘zbeklar
m am lakat u m um iy aholisining 71,4 foizini tashkil etgan
b o ‘lsa, 2010-yiIda bu k o ‘rsatkich 81,4 foizga yetdi.
M ustaqillik yillari
b archa
m in taq alar aholisi
milliy
tarkibida o ‘zbeklar ulushi m u n tazam ortib bordi. 0 ‘zbeklar
respublikaning
ilgaridan
m avjud
shaharlar va
sug‘o rm a
deh qo nchilik qilinadigan yerlarida yashab kelsada, hu dudlar
b o ‘ylab notekis joylashganligi kuzatiladi. Oxirgi aholi r o ‘yxati
m a ’lum otlari, jam i o ‘zbek m illatiga m ansub kishilam ing 35
foizi u c h ta A ndijon, Sam arqand va F arg ‘o n a viloyatida
yashagan hold a, qolgan viloyatlarning h ar birida u la r ulushi 10
foizga yetm aganligini k o ‘rsatadi.
0 ‘zbeklardan keyin salm og‘i va salohiyatiga k o ‘ra ikkinchi
o T in n i m ahalliy m illatlardan tojiklar egallaydi. H ududiy
tarkibiga k o ‘ra, tojiklam ing 66,3 foizi qishloq, qolgan qism i
sh ah ar joylarda yashaydi va m in taq alar b o ‘yicha turlicha
taqsim lanadi. 2010-yilda m am lakatdagi tojik m illatiga m ansub
kishilam ing eng katta salm og‘i, y a’ni 18,5 foizi Sam arqand
viloyatiga,
18,9 foizi S urxondaryo viloyatiga,
14,7 foizi
N am an g an viloyatiga, 13,2 foizi F arg ‘o n a viloyatiga, 10,0 foizi
T o sh k en t va 8,5 foizi Q ashqadaryo viloyatiga to ‘g ‘ri keldi.
A ksincha, Q oraqalpog1 iston Respublikasi, N avoiy viloyati
aholisi m illiy tarkibida u lam in g ulushi ju d a kichik b o ‘lib, h ar
birida atigi, 1,0 foizga ham yetm aydi. U shbu raqam larni oxirgi
aholi r o ‘yxati m a’lum otlari bilan solishtiradigan boMsak,
S am arqand, Buxoro viloyatidan boshqa barcha viloyatlar
aholisi milliy tarkibida tojiklam ing hissasi 1-1,5 barobarga
ortganligini k o ‘rish m um kin.
R espublikada yashovchi nislar xuddi tojiklar singari aholi
m illiy tarkibida alo hida o ‘rin tutadi. Biroq, m am lakat aholisi
m illiy tarkibida ulam in g ulushi tob ora qisqarib borm oqda.
Oxirgi aholi r o ‘yxati davrida respublika jam i aholisining 8,3
109
foizini, 2010 yilda 3,3 foizini tashkil etgan m azk ur m illatga
m ansub kishilar 0 ‘zbekistonning b arch a m intaqalarida b ir xil
joylashm agan,
ular k o ‘p ro q sh ahar joylarda
va
viloyat
m arkazlarida tarqalgan.
0 ‘zbekiston Respublikasi aholisi m illiy tarkibida m ahalliy
m illatlardan qozoqlar soni va salm og‘i jih a td a n alohida o ‘rin
tutad i. Tahlil etilayotgan yillarda, bu m illat vakillari ulushi 1,2
m artaga
qisqardi.
B inobarin,
1989-yilda
respublikadagi
qozoqlarning 72,4 foizi ikkita m intaqaga - Q oraqalpoghston
Respublikasi va T oshkent viloyatiga to ‘g‘ri kelgan b o ‘lsa,
2010-yilda bu k o ‘rsatkich 77.4 foizni tashkil etgan. H a r ikkala
m intaqadagi qozoqlar um um iy m iqdori tadqiqot davrida 1,1;
1,3 m artaga oshgan. Soni jih a td a n b eshinchi o ‘rin d a turuvchi
qoraqalpoq
m illatining
94,1
foizi
n om i
bilan
bog‘liq
respublikada. 3,4 foizi N avoiy viloyatida, qolgan qism i esa
boshqa viloyatlarda istiqom at qiladi.
4 -ja d v a l
Do'stlaringiz bilan baham: |
