Toshkent moliya instituti zulxumor toirovna abdalova zulxumor nazarovna tojiyeva

suburbanizatsivar 
—  deb 
ataladi.  Vaqt  o ‘tishi  bUan  shahar  va  shaharchalar,  o ‘zaro 
h u du diy 
tutashib, 
q o ‘shilib 
ketishi 
urbanizasiyalashgan 
hu d u d lar  deyiladi.  U rbanizatsiyalashgan  h u d u d lar  3-5  ta 
aglom eratsiyalam ing  birlashm asidan  tarkib  topadi.
S hahar  aglom eratsiyalarining  o ‘zaro  q o ‘shilib  ketishidan 
hosil  b o ‘lgan  shah ar  aholi  punk tlari  urbanizasiyalashgan 
zo n alar  yoki 
megapolislar. 
deb  yuritiladi.  H ozirda  dunyo 
b o ‘yicha  shim oliy-sharqiy  A tlanik  (A Q SH )  40  ta  aglom e- 
ratsiyani,  Ichki  k o ‘l  atro li  (A Q SH ,  K anada)  35  ta,  Jan ub iy  — 
G ‘arbiy,  T in ch   okean  (A Q SH ,  M eksika)  15  ta,  Tokaydo 
(Y aponiya)  20  ta   A ngliya  (B uyuk  Britaniya)  30  ta,  R eyn 
(G erm an iy a,  N iderlandiya, 
Belgiya, 
Fransiya) 
30  ta d an  
aglom eratsiyani  o ‘ziga  qam rab  olgan  yirik  m egapolislardir. 
D unyo  olim larining  prognoziga  k o ‘ra,  kelgusida,  m egapolislar 
o ‘zaro  birlashib  yagona  O ykum enopolislam i  tashkil  etadi. 
U n d a  yer  sharining  eng  k o ‘p  aholisi  yashaydi.  A holi 
k o ‘payishi  va joylashishida  nafaqat  uning  tabiiy  harakati,  balki 
m exanik  harakati,  ya’ni  migratsiyasi  h am   m u h im   rol  o ‘ynaydi.
M ieratsiva 
-  so ‘zi  lo tin ch a  «migratio»  so ‘zid an   olingan 
b o ‘lib,  k o ‘chib  yurish,  y a’ni  bir  h u d u d d an   ikkinchi  bir 
hududga 
chegaralardan 
o ‘tib 
aholining 
alm ashinishini
59

---

bildiradi. 
A holining 
turli 
m aqsadlarda, 
yangi 
yerlam i 
o ‘zlashtirish,  darom ad  topish,  o ‘qish,  yashash  h am d a  siyosiy 
nuqtai  nazard an  yashash  joyini  doim iy  yoki  vaqtincha 
o ‘zgartirishiga, 
u n in g  
m exanik 
harakati 
deyiladi. 
Aholi 
migratsiyasi  ikki  shaklda  ichki  m igratsiya  va  tashqi  m igratsiya 
shaklida  ro ‘y  beradi.  Agar  aholi  m am lakat  ichida  h u d ud lar 
b o ‘ylab  (shahar-qishloq,  qishlo q-shahar,  tum an-v iloy at  va 
hokazo)  k o 'ch ish n i  am alga  oshirsa  bunday  m igratsiya  ichki 
migratsiya  deyiladi.  A ksincha,  aholi  o ‘zi  yashab  turgan 
m am lak atd an  boshqa  m am lakatlarga,  q it’alarga  k o ‘chib  borsa 
bun day   m igratsiyani 
tashqi  yoki 
xalqaro 
m igratsiya-deb 
ataym iz.  M igratsiyaning  h a r  qan day   tu rid a  ishtirok  etgan 
kishilar  m igrantlar  deyiladi.  Tashqi  m igratsiya  ikkiga  boMinadi: 
em igratsiya  va  im m igratsiya.
8-jadval