Toshkent moliya instituti "tasdiqlayman"

Muloqotning maqsadi
 
Har  bir  kishining  oʻz  “Meni”  atrofdagilar  bilan 
boʻladigan 
muloqot 
jarayonida 
 
shakllanadi.  
Shaxsning  hayot  yoʻllari  avval  oilada,  bogʻcha, 
maktab, institut, ishxona, keksalar orasida, ya’ni guruh 
va  jamoalarda  rivojlanadi.  Bizning  yuksak  ma’naviy 
ehtiyojlarimizdan  biri  -  bu  muloqotga  boʻlgan 
ehtiyojdir. 
Muloqotga 
boʻlgan 
ehtiyojimiz 
qondirilmasa,  ongimiz  ham  rivojlanmaydi.  Shuning 
 uchun  biz  doimo  muloqotga  boʻlgan  ehtiyojlarimizni 
qondirishimiz lozim.  
Kimlar  bilandir  boʻlgan  muloqotdan  qoniqish 
                                                           
9
 Vikram Bisen Priya. Business communication.New Delhi. 2009, 2-4-betlar. 
 

---

135 
 
hosil qilamiz, lekin ayrim hollarda esa biz qoniqmasligimiz ham mumkin. Muloqot 
jarayoni  shaxslararo  munosabatlarning  shunday  koʻrinishidirki,  uning  yordamida 
odamlar bir-birlari bilan oʻzaro ruhiy jihatdan aloqaga kirishadilar, oʻzaro axborot 
almashadilar, bir-birlariga ta’sir oʻtkazadilar, bir-birlarini his qiladilar, bir-birlarini 
tushunadilar.  Shuning  uchun  muloqot  ijtimoiy  psixologik  hodisa  sifatida  ijtimoiy 
turmushning  barcha  sohalarida  ishtirok  etib,  hamkorlik  faoliyatining  moddiy, 
ma’naviy, madaniy, emotsional, motivatsion qirralarining ehtiyoji sifatida vujudga 
keladi. Insonda  yuzaga  keladigan  har  xil ehtiyojlarni  maqsadga  muvofiq  ravishda 
qondirish  muloqot  maromiga  bogʻliq  boʻlib,    shaxslararo  munosabat,  barkamol 
avlod,  komil  inson  gʻoyalarini  anglatadi.  Muloqot  muvaffaqiyatining  negizi 
shaxsning  ruhiy  dunyosi,  ehtiyojlari  motivatsiyasi,  xarakter  xislati,  individual-
tipologik  xususiyati,  qobiliyati,  e’tiqodi  kabi  insonning  fazilatlari,  sifatlari 
namoyon 
boʻlishi, 
rivojlanishi 
hisoblanadi. 
Muloqot 
jarayonida 
muloqotdoshlarning tasavvurlari, qiziqishlari, his-tuygʻulari, koʻnikmalari, voqelik 
natijasini oldindan sezish, payqash, ta’sir oʻtkazish uslubi  tarkib topishi mumkin.  
Barkamol  insonlarning  muomala  maromi,  mulohaza  yuritish  uslubi, 
munosabatga  kirishish  oʻquvchanligi,  vaziyatdan  chiqish  salohiyati  ham,  boshqa 
odamlar  tomonidan  taqlid  qilinadi  va  hayot  tajribasida  unga  rioya  etib  yashaydi. 
Odamlar oʻrtasidagi shaxslararo munosabat jarayonida   gʻayritabiiy ijtimoiy holat 
yoki  hodisaga  ongli  tayanish,  oʻzini    oʻzi  mukammallashtirish,  oʻzini    oʻzi 
roʻyobga  chiqarish,  oʻzini    oʻzi  boshqarish,    oʻzini    oʻzi  baholash,  oʻziga    oʻzi 
buyruq  berish  shaxsning  ruhiy  dunyosida  muhim  kamolot  bosqichidir.  Shuning 
uchun ichki va tashqi taqlidni  tushunish hamda ularni bosqichma-bosqich egallab 
borish    boʻlgʻusi  mutaxassisning  kasbiy  tayyorgarligi  hamda  barkamol  shaxs 
sifatida shakllanishining garovidir. Muloqotga kirisha olmaslikning asosiy sababi - 
bu  oʻzini    oʻzi  ortiqcha  yoki  past  baholash  tufayli  oʻziga  va  uni  qurshab  turgan 
odamlarga notoʻgʻri munosabatdir. Biroq buning oldini olish imkoniyatlari mavjud 
boʻlib, asosan quyidagilarga ahamiyat berish ijobiy samaralar sari yetaklaydi: 

---

136