Toshkent moliya instituti "tasdiqlayman"

Kirish gap                                   Esselarni boshlash, asosan, imtihonlarda juda qiyin bo‘ladi, ikkilanish esa 
qimmatli vaqtiningizni behuda sarflanishiga sabab bo‘ladi. Birinchi gaplar umumiy 
bo‘lishi lozim, ammo kitobxonning mavzuga diqqatini qaratishi uchun noaniqroq 
bo‘lishi lozim, ular odatda quyidagi qonuniyatda bo‘ladilar: 
 
Iboraning vaqti 
Mavzu 
Rivojlanish 
Hozirda 
Suv resurslarini boshqarish 
Xalqaro kelishmovchiliklar 
buning paydo bo‘lishiga sabab 
bo‘ldi 
2008-yildan beri 
Elektron transportlar 
Muhim tijorat taklifi bo‘ldi 
 
                                                           
8
 Stephen Bailey. Academic Writing. A Handbook for international student`s. London, 2015, 14: 53-60; 73-77;  97-99; 
230-233-betlar. 
 
 

---

122 
 
Juda ham umumiy va noaniq kirish gaplarini qo‘llashning oldini olish muhim 
ahamiyat kasb etadi. Solishtiring: 
 
 
 “Oliy  o‘quv  muassasalarida  elektron  ta’limning  tajribasini  baholash” 
mavzusidagi essening kirishidan olingan parchani o‘rganing: 
a)  Sarlavhadagi  bir  necha  so‘z  va  iboralarni  aniqlashtirish  kerak  bo‘ladi, 
chunki ular keng tushunilmasligi mumkin: 
Bu  terminning  bir  qator  talqinlari  mavjud,  ammo  bu  maqolada  “elektron 
ta’lim” internet orqali ma’lumot almashiladigan ixtiyoriy turdagi ta’limga tegishli. 
b) Kitobxonga  sizning  ishingizning  kengroq  matni  haqida  ogohlantirish 
foydali. Bu ham sizning olib borgan ishingizning qadrini ko‘rsatishi mumkin: 
O‘rganish bilimlarga  asoslangan  zamonaviy  iqtisodiyotning  muhim  ajralmas 
qismi hisoblanadi. Hisoblash mashinalari va texnologiyaning taraqqiyoti natijasida, 
internet bilimlar almashishning muhim vositasiga aylandi. 
c) Uzun maqolalar alohida adabiyotlar sharhiga ega bo‘lgan bir paytda, qisqa 
esselar uchun bu mavzu haqida  tanish bo‘lish muhim ahamiyat kasb etadi. Bu esa 
o‘z ishini oqlaydigan ilmiy tadqiqotlarda bo‘shliqlar yaratishi mumkin: 
Ko‘plab  tadqiqodchilar  (Veb  va  Kirstin,  2003;  Honiga  va  boshqalar,  2006) 
sog‘liqni saqlash va biznesda elektron ta’limni baholashgan, ammo hozirgacha oliy 
ta’lim  muassasalarida  talabalarning  bunday  ta’lim  tizimiga  yetarlicha  e’tibor 
berilmagan.  
d) Kitobxon  siz  nimani  tushuntirmoqchiligingizni  anglashi  uchun  o‘z 
tadqiqotingiz  maqsadini aniq shakllantiring: 

---

123 
 
Bu  tadqiqotning  maqsadi  oliy  ta’lim  muassasalaridagi  elektron  ta’lim  tizimi 
bo‘yicha o‘qiyotgan talabalarning tajribalarini o‘rganish edi. 
e) Uslub – bu siz qo‘ygan maqsadga erishishni ko‘rsatuvchi jarayondir: 
Avvalo, bir necha tadqiqotlar olib borildi, keyin esa 200 ta talabaning elektron 
ta’lim tizimidagi tajribalarini o‘rganish uchun so‘rov o‘tkazildi. 
f) Siz esseingizning har bir aspekti bilan alohida ish ko‘ra olmaysiz, shuning 
uchun o‘z ishingizni chegaralashingiz lozim: 
Shu narsa aniqki, bu tadqiqot ma’lum bir chegaralar bilan cheklandi, asosan, 
talabani  tanlash,  bu  farmatsevtika  va  qishloq  xo‘jaligidagi  talabalar  bilan 
cheklangan. 
g) Kitobxonga  sizning  munozaralaringizni  tushuntirish  uchun  ishingizning  
tarkibiy tuzilishini tushunishingiz lozim: 
Ish  quyidagicha  shakllangan.  Birinchi  bo‘lim,  asosan,  talabalarning  tajribasi 
borasida chegaralarga e’tibor qaratilgan  tadqiqotlarning tahlilini o‘z ichiga oladi. 
Ikkinchisi  esa  so‘rovning  metodologiyasi  bilan  natijalarning  tahlilini  o‘zida 
mujassamlashtiradi  va  oxirgisi  elektron  ta’lim  dasturlarini  olib  borishning 
oqibatlarini qamrab oladi.