Toshkent moliya instituti sh. H. Tashmatov, X. S. Asatullayev, Z. G. Allaberganov

1 8 .4 .  0 ‘z b e k is t o n   R e s p u b lik a s i  ij t im o iy -iq t is o d iy  
r iv o jla n is h in in g   u s tu v o r lik la r i
Mamlakatimizda  jahon  moliyaviy  iqtisodiy  inqirozining  salbiy 
oqibatlarini  bartaraf  etish  bo‘yicha  qabul  qilingan  Inqirozga  qarshi 
choralar 
dasturi 
shu 
davrda 
0 ‘zbekistonni 
ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlantirishning eng ustuvor yo‘nalishi b o iib  qoldi.
Mamlakatimizda,  milliy  iqtisodiyotni  isloh  etish,  erkinlashtirish  va 
modemizatsiya  qilish,  uning  tarkibiy  tuzilishini  diversifikatsiya  qilish 
borasida  amalga  oshirilayotgan  ishlar  natijasida  inqirozlar  va  boshqa 
tahdidlaming  salbiy  ta’siridan  himoya  qiladigan  kuchli  to ‘siq, 
mustahkam va ishonchli himoya vositalari yaratildi.
Inqirozga  qarshi  choralar  dasturida  -   belgilangan  chora-tadbirlar 
quyidagi beshta asosiy vazifani hal etishga qaratildi.
Birinchidan 
-   korxonalami  modemizatsiya  qilish,  texnik  va 
texnologik  qayta  jihozlashni  yanada  jadallashtirish,  zamonaviy, 
moslashuvchan texnologiyalami  keng joriy  etish.  Bu vazifa avvalambor, 
iqtisodiyotning 
asosiy 
tarmoqlari, 
eksportga 
yo‘naltirilgan 
va 
mahalliylashtiriladigan ishlab chiqarish quvvatlariga tegishlidir.
Ikkinchidan 
-  joriy  konyunktura  keskin  yomonlashib  borayotgan 
hozirgi sharoitda eksportga mahsulot chiqaradigan korxonalaming tashqi 
bozorlarda  raqobatdosh  bo‘lishini  qo‘llab-quvvatlash  bo‘yicha  aniq 
chora-tadbirlami  amalga  oshirish  va  eksportni  rag‘batlantirish  uchun 
qo‘shimcha omillar yaratish.
343

---

Uchinchidan 
-   qat’iy  tejamkorlik  tizimini  joriy  etish,  ishlab 
chiqarish 
xarajatlari 
va 
mahsulot 
tannarxini 
kamaytirishni 
rag‘batlantirish hisobidan korxonalaming raqobatdoshligini oshirish.
To‘rtinchidan 
-   elektrenergetika  tizimini  modemizatsiya  qilish, 
energiya iste’molini kamaytirish va energiya tejashning samarali tizimini 
joriy etish choralarini amalga oshirish.
Beshinchidan 
-   jahon  bozorida  talab  pasayib  borayotgan  bir 
sharoitda,  ichki  bozorda  talabni  rag‘batlantirish  orqali  mahalliy  ishlab 
chiqaruvchilami  qo‘llab-quvvatlash.  Bu  vazifani  bajarishda  ishlab 
chiqarishni mahalliylashtirish dasturini kengaytirish katta o ‘rin tutadi.
Respublikamizda  yaqin  istiqbol  yillarida  ham  “izchil  yuqori  o ‘sish 
sur’atlarini,  makroiqtisodiy  barqarorlikni  saqlash  va  iqtisodiyotimiz 
raqobatbardoshligini  oshirish  eng  muhim  ustuvor  yo‘nalishimizga 
aylanishi  darkor”24 
Bu 
davrda 
iqtisodiyot 
va  uning 
yetakchi 
tarmoqlarini  modemizatsiya qilish,  texnik hamda texnologik yangilashni 
jadallashtirish  va  uning  ko‘lamini  kengaytirish,  ishlab  chiqarishni 
diversifikatsiya qilish markaziy o ‘rin tutadi.
Bugungi 
kunda 
O‘zbekiston 
Respublikasini 
yanada 
rivojlantirish  O‘zbekiston  Respublikasi Prezidenti tomonidan  ishlab 
chiqilgan  “H arakatlar strategiyasi” ga asoslanadi.
2017-2021-yillarda  0 ‘zbekiston  Respublikasini  rivojlantirishning 
beshta  ustuvor  yo‘nalishi  bo‘yicha  harakatlar  strategiyasi  quyidagi 
yo‘nalishlami o‘z ichiga oladi:
I.  Davlat  va  jamiyat  qurilishi  tizimini  takomillashtirishning 
ustuvor yo‘nalishlari.
II.  Qonun  ustuvorligini  ta’minlash  va  sud-huquq  tizimini 
yanada isloh qilishning ustuvor yo‘nalishlari.
III.  Iqtisodiyotni  rivojlantirish  va  liberallashtirishning  ustuvor 
yo‘nalishlari.
IV.  Ijtimoiy sohani rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlari.
24  И.Каримов.  Бош максадимиз-кенг кулам ли  ислохотлар ва модернизация  йулини катьият билан давом 
эттириш.  Тош кент,  “У збекистон”,  HM UY 2013.
344

---

V. 
Xavfsizlik,  millatlararo  totuvlik  va  diniy  bag‘rikenglikni 
ta ’minlash  hamda  chuqur  o‘ylangan,  o‘zaro  manfaatli  va  amaliy 
tashqi siyosat sohasidagi ustuvor yo‘nalishlar.
Tayanch  iboralar: 
Bozor  iqtisodiyotiga  o‘tish; 
ma’muriy-
buyruqbozlik  tizimi;  mustabid  tizim  merosi;  o‘tish  zaruriyatining 
omillari;  «o‘zbek  modeli»;  o‘tish  davri  davomiyligi;  o ‘tish  davri 
bosqichlari;  tartibga  solinadigan  bozor  iqtisodiyotiga  yondashuvlar; 
iqtisodiyot negizi;  ustuvor yo‘nalishlar; tarkibiy  o‘zgarishlar maqsadlari; 
inson taraqqiyoti indeksi; islohotlami tasniflash; yutuq va muammolar.