Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Ericsson,  Nokia  va  boshqa  kompaniyalar  bilan  hamkorlikda  yaratilmoqda.  Bu 

loyiha bo’yicha ijtimoiy ahamiyatli saytlarni ko’rib chiqish uchun kerakli bo’lgan 

trafik  bepul  bo‘ladi.  Facebook  ning  yana  bir  loyihasi  uchuvchisiz  apparatlar  – 

dronlar  yordamida  internet  tarmoqlari  yaratishdir.  Bunga  misol  sifatida  2016  yil 

iyulida  ishga  tushirilgan  quyosh  batareyalarida  ishlaydigan  uchuvchi  qurilma 

Aquila ni keltirish mumkin. Uning qanotlari uzunligi 42 metr, og’irligi esa 450 kG 

bo’lib,  90  kun  davomida  parvozda  bo‘lishi  mumkin  (.  Bu  loyiha  amalga 

oshirilganidan so’ng, Facebook borish qiyin bo’lgan xududlardagi barcha uylarda 

internetning  beto’tov  ishlashini  ta’minlashi  mumkin  bo’ladi.  Rivojlangan 

mamlakatlarda  mobil  qurilmalar  orqali  internet  va  kontentning  iste’moli  miqdori 

internetga  boshqa  qurilmalardan  bo’lgan  chiqishlardan  ko’ra  ancha  ko’proqdir. 

Bunga  asosiy  sabab,  uyali  aloqa  operatorlari  tomonidan  mobil  internet  narxining 

kamaytirilishi  va  smartfonlarning  sotuvi  ko’payishidir.  Masalan,  2015  yil  avgust 

oyida  jahondagi  mobil  qurilmalar  soni  dunyo  bo’yicha  yalpi  aholi  sonidan  oshib 

ketdi (we are social, avgust 2015). Internetga mobil qurilmalardan chiqishlar vaqti 

ko’pchilik mamlakatlarda 50% dan ortib ketdi. Masalan, bu ko’rsatgich Kanadada 

52%  ni,  Britaniyada  56%  ni,  AQSH  da  61%  ni  tashkil  qiladi  (comScore,  mart 

2015).  Forrester  Research  ning  ma’lumotlariga  ko’ra,  65%  marketologlar  mobil 

marketingdan  foydalanadilar,  ulardan  45%  qismi  esa  mobil  elektron  pochta 

yordamida  reklamani  amalga  oshiradilar  (digital  brending  //  brend  management, 

№1 (80), 2015, c.25).  

 

Keyingi yillarda messenjerlar bozorining keskin rivojlanishi va komp’yuter 

o’yinlarining ommaviylashuvi kuzatilayapti. Masalan, Pokemon Go o’yining tezlik 

bilan ommaviylashuvi bunga bir yaqqol misol bo’la oladi. Facebook ning 2014 yil 

4-choragidagi  mobil  reklamadan  oladigan  daromadi  ijtimoiy  saytdagi  jami 

reklamaning 69% ni, uning foydalanuvchilari soni esa bir milliarddan oshib ketdi.  

tashkil  qildi.  Bundan  tashqari  Facebook  avtomatik  ravishda  ko’rsatildigan  15 

soniyali  videorolikdan  iborat  bo’lgan  mobil  reklamaning  yangi  formatini  taqdim 

qildi  (

http://rbcdaily.ru/media/562949991966597

).  Hozirgi  kunga  kelib,  Google, 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva