Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Elektron  raqamli  imzo  –  matnga  biriltirilgan  va  uning  kriptografik 

o’zgartirilishini  aniqlab  beradigan  ma’lumot  bo’lib,  matn  boshqa 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

foydalanuvchi  tomonidan  olinganida  uning  haqiqiyligini  va  muallifini 

tekshirishga imkon beradi 

Elektron hujjat – axborot resurslarida saqlanadigan va ishlov beriladigan, elektron 

raqamli imzo bilan tasdiqlangan axborot elektron hujjat bo‘lib, qog‘oz hujjat bilan 

bir xil yuridik kuchga ega. 

Elektron  xablar  –  buinterfaol  bozorlar  bo‘lib,  biznes-modelning  eng  Yangi 

ko‘rinishi  hisoblanadi.  Interfaol  bozorlar  yordamida  kompaniyalar  boshqa 

xaridorlar  bilan  bir  vaqtning  o‘zida  ularning  har  biri  bilan  bevosita  ulanmasdan 

aloqa o‘rnatishlari va Yangi imkoniyatli xaridorlarni topishlari mumkin. 

 

Ekotizimlilik  -  dasturiy  ta’minotning  turli  xil  avtonom  qismlari  birgalikda 

ishlashiga  va  ish  oqimlari  ansambllariga  aylanishiga  erishish.  Dasturiy 

ta’minotning  ekotizimiga  misol  qilib,2007  yilda  yaratilgan  iPhoneekotizimini 

keltirishimiz  mumkin,  unda  kalit  printsip  Apple,  dominator  Google  va  yetkazib 

beruvchilar  dasturiy  ta’minot  ishlab  chiqaradigan  kompaniyalaridir.  Dasturiy 

mahsulot  ishlab  chiqaruvchilar  va  oxirgi  foydalanuvchilar  butun  jahon  bo’yicha 

taqsimlangan  bo’ladilar.  Dasturiy  ta’minot  ekotizimi  bir  qancha  programmaviy 

ta’minot  platformalaridan,  uning  ichki  va  tashqi  yaratuvchilarida  hamda 

foydalanuvchilar  jamoasiga  hizmat  ko’rsatadigan  ekspertlar  guruhidan  (pulidan) 

iborat bo’ladi.