Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

1977  yil

: 

RSA

  (

abbreviaturasi  Ronald  Rayvest,  Adi  Shamir  va  Leonard 

Adleman nomlaridan olingan kompaniya. Bu insonlar birinchi bo‘lib ochiq kalitli 

kriptosistemani  ixtiro  qilganlar

)  shifrlash  tizimining  birinchi  tavsifi  yaratilgan  va 

unda  konfidensial  ma’lumotlarni  shifrlash  uchun  ochiq  kalit  ishlatilgan  hamda 

ularni deshifrlash uchun esa yopiq kalitdan foydalanilgan.  

1979  yil

: 

Ralf  Merkle

  (

AQShlik  kriptograf  va  nanotexnologiya  bo‘yicha 

mutaxassis,  1974  yilda  u  Merkli  deb  nomlangan  ochiq  kalitli  boshqotirma 

yaratgan

)  «

Merkle  daraxti

»  ning  qisqartirish  mexanizmini  ixtiro  qilgan.  Bu 

mexanizm  katta  hajmli  ma’lumotlarni  xavfsiz  saqlash  va  ularni  tekshirish  uchun 

foydalaniladi.  Undan  tashqari,  bu  mexanizm  bitkoin  protokolida  ham  blokda 

joylashgan barcha operatsiyalarning Merkle ildizini hisoblash uchun ishlatiladi.  

1990  yil:

  amerikalik  matematik  Devid  Shaum  markazlashgan  va  shaxsiy 

elektron valyuta 

DigiCash

 ni kriptografik protokollar asosida ixtiro qildi.