Toshkent moliya instituti moliya-iqtisod

Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlari o'tish davri iqtisodiyotida  

majburiy zahiralar normativlari

41

 

 

Mamlakatlar 

Zahiralashning maksimal 

normativi, % 

Zahiralar bo'yicha foizlarning 

hisoblanishi 

Estoniya 

13 

Ha 

Sloveniya 

12 

Yo'q 

Vengriya 

11 

Yo'q 

Rossiya 

10 

Yo'q 

Bolgariya 

8 

Yo'q 

Litva 

8 

Yo'q 

Latviya 

7 

Yo'q 

Slovakiya 

6,5 

Yo'q 

Polsha 

5 

Yo'q 

Chexiya 

2 

Ha 

O'rtacha qiymat 

8,3 

- 

 

Shuningdek,  majburiy  zaxiralar  miqdorini  tabaqalashtirish  ham  kutilgan 

samarani berishi  mumkin.  Majburiy  zaxiralar  miqdori  majburiyatlarning summasi 

va  muddatiga  qarab  tabaqalashtirilsa,  bu  vositaning  pul  aylanmasiga  ta'sir  etish 

samaradorligi  oshar  edi.  Summa  qanchalik  katta  va  muddati  qisqa  bo'lsa,  foiz 

miqdori  yuqori  o'rnatilishi  kerak.  Bu  yo'l  bilan  hozirgi  davrning  ikki  muhim 

muammosini  hal  etishga  ko'maklashilgan  bo'lar  edi.  Birinchidan,  korxona  va 

tashkilotlarning mablag'larini muddatli depozit hisob raqamlariga jalb qilish uchun 

sharoit yuzaga keladi. Bu esa, o'z navbatida ssuda kapitallari bozoriga ijobiy ta'sir 

qiladi.  Ikkinchidan,  qisqa  muddatli  depozitlarga  to'lanadigan  zaxira  miqdorini 

oshirish  yo'li  bilan,  pul  massasiga  qisqa  muddatli  oraliqlarda  keskin  ta'sir 

ko'rsatuvchi pul mablag'lari harakatini cheklash mumkin bo'lar edi.