Toshkent moliya instituti mikroiqtisodiy

Investitsiyalash - bu kapitalni yaratish yoki kapital zaxirasini toidirish jarayonidir. Investitsiyalash deganda, yalpi va sof investitsiyalash tushuniladi.

Yalpi investitsiyalash - kapital zaxirasining umumiy o‘sishidir.

Qoplash - asosiy kapitalning ishdan chiqqan qismini almashtirish.

Sof investitsiya - yalpi investitsiyadan qoplash uchun sarflanadigan mablag‘ni ajratgandan keyingi qolgan qismi.

Sof investitsiya = Yalpi investitsiya - Qoplash.

Agar yalpi investitsiya qoplashdan yuqori bo‘lsa, sof investitsiya musbat bo‘ladi (bu holda kapital ko‘payadi va ishlab chiqarish kengayadi). Agar yalpi investitsiya qoplashdan kichik bo‘lsa, sof investitsiya manfiy bo‘ladi (mavjud kapital kamayib boradi). Va nihoyat, yalpi kapital qoplashga teng bo‘lsa, kapital hajmi o‘zgarmaydi (bu holda kapital oddiy takror ishlab chiqarilmaydi).

Qisqa muddatii loyihalami (qisqa muddatii mvestitsiyalami) tahlil qilganda kapitalning ichki o‘zini oqlash koeffitsiyenti t dan va ssuda foizi / dan foydalaniladi. Qisqa muddatii oraliqdagi investitsiyalaming (bir yillik oraliqdagi) chekli sof oqlashi ulaming chekli ichki oqlash koeffitsiyentidan ssuda stavkasi foizini ayirish orqali aniqlanadi:

bu yerda ar - chekli sof qoplash;

i - chekli ichki qoplash;

i - ssuda stavkasi foizi.

Agar r = i bo‘lsa, investitsiyadan olinadigan foyda maksimal bo‘ladi.

Faraz qilaylik, firma mandarin sotish bilan shug‘ullanadi, deylik. Firma sotish quvvati turli bo‘lgan do‘konlami qurmoqchi. Do‘konlami qurish uchun sarflanadigan kapital mablag‘lar, sotish uchun sarflanadigan xarajatlar quyidagi jadvalda keltlrilgan (1-jadval). Ssuda foizi stavkasi 10 foiz bo‘lsin.