Toshkent moliya instituti mikroiqtisodiy

i)ttlffioq noelastik taklif: Elastiklik 0 ga teng

2.... takfrf hajmini 10 % ga oshiracfejqdor

2. ... taklif hajmmi o'zgartirmaydi Narx

Miqdor
ASM

Miqdor



3.Narx 4$ dan past bo'isa takiif hssjmi 0

4. 
   shakl bu voqeaning raqamli misolini namoyish etadi. Narx 3$dan
   

4. 
   $ ga oshganda (o‘rta nuqta metodiga ko‘ra 29% o‘sish), taklif qilinadigan miqdor 100 dan 200 ga o‘shadi (67% o‘sish). Taklif qilinadigan miqdor ko‘proq nisbatda o‘zgarganligi uchun, taklif chizig‘i lga qaraganda ko‘proq elastik. Farqlash uchun narx 12$ dan 15$ga
   

o‘sganda (22 foiz o‘sish), takiif qilinadigan miqdor 500 dan 525ga o‘sadi (5 % o‘sish). Bu holatda takiif qilinadigan narxga qaraganda kamroq nisbatda ko‘chadi, shuningdek, elastiklik 1 ga nisbatan kamroq.

3. 
   Talab, takiif va elastiklikning uch ko‘rinishi
   

Fermerlik uchun yaxshi xabar fermerlar uchun yomon xabar bo‘lishi mumkinmi? Nima uchun OPEC yoqilg‘ining narxini baland saqlab tura olmadi? Dorilar taqiqi o‘sadimi yoki dorilarga bog‘liq jinoyatlar kamayadimi? Avvaliga bu savollar oson tuyulishi mumkin.

6. 
   R ASM
   

Qanday qilib taklifning narx davtikligi qilishi

rrmmkm

Firmalarda mahsulot uchun maksimum miqdorda qiymat mavjud boMganligi uchun, takiif elastikligi takiif qilingan miqdoming eng past darajasida juda baland va eng yuqon darajastda juda past bo‘lishi mumkin. Bu yerda, narxning 3$ dan 4$ga o‘sishi takiif qilinadigan miqdomi 100 dan 200 ga oshiradi.Takiif qilinadigan miqdorda 67% o‘sish (o‘rta nuqta metodidan foydalanib hisoblangan) narxdagi 29 foiz o‘sishdan kattaroq, takiif chizig‘i bu holatda elastik. Ammo, narx 12$ dan 15$ ga o‘sganda takiif qilinadigan miqdor 500 dm 525ga oshadi. Chunki takiif qilinadigan miqdommg 5% o‘sishi narxdagi 22 foiz o'sishdan kichikroq va takiif chizig‘i bu holatda noelastik.

Fermer xo jaligidagi yaxshi xabar fermer uchun yomon xabar bo ‘la

oladi mi?

Tasavvur qiling siz bug‘doy yetishtiradigan fermersiz. Sizning barcha daromadingiz bug‘doyni sotishdan kelishi sababli, siz yeringizni iloji boricha unumdorligini oshirishga ko‘proq harakat qilasiz. Ob-havo va tuproq holatini kuzatasiz, daladagi zararkunanda va kasalliklami yo'qotasiz va ilg‘or texnologiyalardan foydalanasiz. Siz bilasiz qancha ko‘p bug‘doy yetishtirsangiz, shuncha ko‘p hosil olasiz va sizning daromadingiz ko‘proq bo‘ladi hamda turmush tarzingiz yaxshilanadi.

Bir kuni, Kanzas davlat universiteti olimlari muhim kashfiyot qilishganligini e’lon qilishdi. Universitetning agronomlik boiimi

tadqiqotchilari fermerlar har bir akrdan (0.4 gektar) oladigan bug‘doydan 20 % ko‘p hosil beradigan yangi bug‘doy navini kasbf qilishdi. Bu xabarga qanday munosabat bildirasiz? Bu kasbfiyot siz uchun yaxshimi yoki yomon?

Bu savollarga 3 ta qadamda javob beramiz. Birinchi, biz talab yoki taklif egri chizig‘i siljigan yoki siljimaganligini tekshiramiz. Ikkinchi, biz egri chiziq qaysi tomonga siljiganini hisoblaymiz. Uchinchi, biz bozor muvozanati qanday o‘zgarganligini ko‘rish uchun talab-taklif rasmsidan foydalanamiz.

Bu holatda kashfiyot taklif egri chizig‘iga ta’sir qiladi. Chunki yangi nav hosildorlikni oshiradi va endi fermerlar istalgan berilgan narxda ko‘proq bug‘doy yetishtirishni xohlashadi. Boshqacha qilib aytganda taklif egri chizig‘i o‘ng tomonga suriladi. Talab egri chizig‘i o‘zgarmaydi, chunki iste’molchilaming berilgan narxda bug‘doy mahsulotlarini sotib olishga boTgan istaklariga yangi navnmg ta’siri yo‘q. 7-rasmda bunday o‘zgarish tasvirlangan. Taklif Si dan S2 ga siljiganda,sotilgan bug‘doy soni 100 dan 110 ga ko‘tarilgan, narx esa 3$ dan 2$ ga tushgan.