Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

Chiziqli-shtabli struktura har bir rahbar huzurida ixtisoslashgan xizmatlar, 

maslahatchilar  kengashi,  ya'ni  shtablar  tuzish  orqali  tashkil  etiladi.  Bu  struktura 

quyidagi ko‘rinishga ega: 

Maslahatchilar, referentlar, yuridik xizmat bo‘limi va boshqaruvchi. 

Marketing  tadqiqoti  bo‘yicha  marketologlar  guruhi,  mehnatni  muhofaza 

---

39 

 

qilish xizmati, audit guruhi va boshqaruv. 

Shtablarning  vazifasi  har  xil  muammolarni  o‘rganish  orqali  rahbarga  qaror 

qabul  qilishda  yordam  berishdan  iborat.  Bunday  shtablarga  ehtiyojning  paydo 

bo‘lishiga asosiy sabab  - bu tashkilotlardagi funktsiyalarning murakkablashuvidir. 

Bu erda mehnat taqsimoti ikki turdagi maqsad va vazifalar bilan belgilanadi. 

Chiziqli rahbarlar korxonaning bosh maqsadiga erishish yo‘lidagi birlamchi 

vazifalarning  bajarilishiga  javobgar  bo‘lsalar,  shtabdagilar  esa  birlamchi 

vazifalarga tobe bo‘lgan ikkilamchi vazifalarning bajarilishiga javobgardirlar. Ular 

maslahat  berish  funktsiyasini  bajaradilar.  Chiziqli  rahbarlarning  asosiy  vazifasi 

taklif etilgan ijobiy va salbiy maslahatlar ichidan maqsadga muvofig‘ini aniqlash va 

uni uzil-kesil qabul qilishdan iborat. 

Shtablarning tashkil qilinishi va bunday yordamchilarga ega bo‘lgani uchun 

korxona  faoliyatini  boshqarish  bir  tomondan  engillashadi,  boshqa  tomondan  esa 

berilgan maslahatlar qarama-qarshi bo‘lganligi sababli murakkablashadi. 

Shunday  hollarda  har  ikkala  tomon  o‘zinikini  ma'qullashga,  o‘z  obro‘larini 

saqlashga harakat qiladi. Natijada o‘rtada nizo chiqadi. 

Bu strukturaning afzalligi shundan iboratki, chiziqli rahbarlar o‘z diqqatlarini 

ilmiy-tadqiqot    ishlarga  emas,  balki  asosan,  korxonaning  joriy  faoliyatiga 

qaratadilar.  Kamchiligi  esa  boshqaruv  tizimida  ortiqcha  bo‘g‘inlarning  paydo 

bo‘lishi,  boshqarish  tezkorligining  susayishi,  boshqarish  harajatlarining 

o‘sishidadir. 

Chiziqli-shtabli  strukturadan  farqli  o‘laroq  boshqaruvning  funktsional