Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

Taqsimlash  (joylashtirish  kanallari).  Taqsimlash  (sotish)  kanallarining  amal 

qilishi  ishlab  chiqaruvchi  korxona  erkin  almashinish  talablari  va  iste‘molchilar 

umididan  kelib  chiqadigan  hamma  majburiyatlar  va  funktsiyalarni  o‘z  bo‘yniga 

ololmasligi  bilan  shartlanadi.  Zamonaviy  texnika  va  axborot  tizimlari  ishlab 

chiqaruvchilar  va  iste‘molchilarni  yaqinlashtirsa  ham,  biroq  bu  bog‘lanishlar 

turlicha  murakkab.  Shuning  uchun  ob‘ektiv  ravishda  vositachilarni  jalb  qilish 

zarurati  paydo  bo‘ladi.  Vositachilar  yordamiga  murojaat  qilish  o‘z  navbatida 

korxona uchun tovar harakati va xizmat ko‘rsatish jarayonining ma‘lum elementlari 

ustidan  nazoratni  yo‘qotish  tushuniladi.  Korxona  uchun  taqsimlash  tarmoqlarini 

tanlash  (sotish  tarmog‘i)  —  bu  maqsadli  segment  iste‘molchilarining  shaxsiy 

---

174 

 

maqsadlari  va  talablari  bilan  bog‘langan  strategik  echim.  Har  qanday  taqsimlash 

tarmog‘i  almashinishni  amalga  oshirish  uchun  zarur  bulgan  funktsiyalar 

kompleksini bajaradi. 

Strategik  reja  kompaniyaning  barcha  missiyalari  va  harakatlarini  belgilab 

beradi.  Marketing  faoliyatini    tashkil  etish  jarayonini  quyidagi  rasm  orqali 

ko‘rishimiz mumkin. (23-rasm)  

Iste`molchilar  doimo  markazda  bo‘lishi  kerak.  Bu  tizimni  yaratishdan 

maqsad iste`molchilar va iste`molchilar o‘rtasida foydali munosabatlarni o‘rnatish. 

Keyingisi  marketing  strategiyasi  –  marketing  mantiqiy  jihatdan  kompaniyalar 

iste`molchilar tizimini yaratish orqali ular bilan foydali munosabatlarni o‘rnatishga 

erishish  tushuniladi. 

Kompaniya  qaysi  iste`molchiga  xizmat  ko‘rsatish 

(segmentlarga ajratish) va qanday holatlardan kelib chiqqan holda ishlab chiqarish 

belgilanadi.  Umumiy  bozorni  kichik  segmentlarga  ajratish,  istiqboldagi 

segmentlarni tanlash, xizmat ko‘rsatish tahsiri va iste`molchilarni talabini qondirish 

segmentiga ajratiladi.