Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

Marketing  razvedkasi  -  bu,  birinchi  navbatda,  marketing  rejalarini  ishlab 

chiqish  va  ularni  to‘g‘rilash  uchun  zarur  bo‘lgan  marketing  tashqi  muhitining 

o‘zgarishi  to‘g‘risidagi  joriy  axborotni  to‘plash  bo‘yicha  tizimli  faoliyatdir.  Ichki 

axborot  olingan  natijalarga  qaratilsa,  marketing  razvedkasi  tashqi  muhitda  ro‘y 

berishi  mumkin  bo‘lgan  hodisalarni  o‘rganishga  mo‘ljallanadi.  Marketing 

razvedkasi  ma'lumotlarini  kompaniya  xizmatchilari  (ma'muriyat,  muhandislar, 

xaridlar bo‘yicha agentlar, sotuvchilar), shuningdek, ta'minotchilar, vositachilar va 

xaridorlar etkazib berishlari mumkin. Razvedka ma'lumotlarini maxsus tadqiqotchi 

Talablar va ehtiyojlar 

 

Markеtologlar 

 

Axborot 

Markеtingning tashqi 

muhiti 

 

Ichki manbalar 

Markеting 

tadqiqotlari 

 

Markеting 

qarorlarining 

tahlili 

 

Markеting 

tеkshirishlar 

Maqsadli bozorlar 

Markеting kanallari 

Raqobatchilar 

Iqisodchilar 

 

Tahlil 

Rеjalashtirish 

Rеjalarni amalga oshirish 

Nazorat 

 

Tavisyalar 

---

146 

 

firmalardan ham olish mumkin. 

Ichki  axborot  asosan  korxonaning  ichki  ahvoli  va  imkoniyatlarini  ochib 

beradi.  Unga,  dastavval,  korxonaning  ishlab  chiqarish,  moliya,  sotish,  mehnat  va 

boshqa  resurslari  kiradi.  Qabul  qilingan  qarorlarning  samaradorligi  cheklangan 

resurslarni tovar assortimenti va marketing dasturlariga optimal joylashtirish sharti 

bilan  amalga  oshiriladi.  Bu  erdan  asosiy  vazifa  kelib  chiqadi:  foydaning  o‘sishi 

uchun mahsulot tannarxini davriy ravishda kamaytirib borish zarur, boshqacha qilib 

aytganda  xarajatlar  hajmi  va  tarkibining  shakllanishi  ustidan  qat'iy  nazorat 

siyosatini  olib  borish  zarur.  Shu  bilan  bog‘liq  holda  marketolog  o‘z  ishida 

marketing  qarorlarida  quyidagi  ko‘rsatkichlarni  hisoblash  va  foydalanishni  bilishi 

kerak: 



  mahsulotning me'yoriy va haqiqiy tannarxi; 



 

to‘g‘ri va egri xarajatlar; 



  chegaralangan foyda; 



  foydalilik nuqtasi; 



  narx chegirmalari.