Toshkent moliya instituti mavzu: mehnat unumdorligi

2.3 Mehnat unumdorligi dinamikasi

Mehnat unumdorligi dinamikasi indekslar yordamida o’raganiladi. Indekslar individual va umumiy bo’lib o’rganiladi.Bir turdagi mahsulot ishlab chiqarilganda individual mehnat unumdorligi indekslaridan foydalaniladi:

w
i = ^W1  ^q1 : ^q0
W₀ T₁ T₀

Bunda: W₁ va W₀ - mehnat unumdorligi bazis va joriy darajalari.

Bu mehnat unumdorligini to’g’ri ko’rsatkichi yordamida tuzilgan indeks hisobot davrida bazis davrga qaraganda qay darajada mehnat unumdorligi o’zgarishini ko’rsatib beradi.
Bu indeksni teskari ko’rsatkich yordamida mehnat talabi bo’yicha ham tuzish mumkin, lekin shuni inobatga olish kerakki, mehnat talabi t, to’g’ri ko’rsatkichi vaqt birligida ishlab chiqarish W ko’rsatkichi bilan teskari bog’liqlikda bo’lganligi sababli, bu indeks ham teskari tuziladi, ya’ni:

t

i_w = ⁰
t_1
 T₀
q_0
: T₁
q₁

t
t₁

bu ko’rsatkichning to’g’ri nisbatini ham olish mumkin
, lekin bu holda
0

chiqqan natija qay darajada mehnat talabi o’zgarganligini aks ettiradi, ya’ni:

t
i_t  ¹
t_o
 T₁
q_1
: T₀
q₀

Demak, bu indekslar orasida ham teskari bog’liqlik mavjud.