Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

3.8. Mahsulot assortimentini boshqarish va ishlab chiqarish
maromiyligi tahlili
Korxonalar faoliyatida bir turdagi mahsulotni ishlab chiqarish 
hollarini juda kam hollardagina uchratish mumkin. Hattoki bir turdagi 
mahsulot 
ishlab 
chiqaruvchi 
korxonalarda 
ham 
ulaming 
turli 
assortimentlari tarkibianadi.
Mahsulotlaming turlari bo‘yicha reja bajarilishining tahlili bilan bir 
qatorda assortimenti tahlilini ham amalga oshirish zarur.
Mahsulot, ish va xizmatlaming turi va assortimenti tahlilida 
ulaming segmentlar bo‘yicha taqqoslanadigan va taqqoslanmaydigan, 
profildagi va profilda boim agan turlari, asosiy va qo'shimcha 
mahsulotlar turlari bo‘yicha turkumlanishi o‘rganiladi. Ular bo‘yicha 
feja topshiriqlarining 
bajarilishi, 
umumiy 
reja 
topshiriqlarining 
bajarilishida 
ularning 
ta’siri, 
mahsulotlar 
tuzilishidagi 
tarkibiy 
0
‘zgarishlarga baho beriladi.
213

---

Mahsulotlar nomenklaturasi - deb, miqdor hoiida tovarlar guruhlari, 
kichik guruhlari va pozitsiyalarini belgilashda hamda hisobga olishda 
qabul qilingan ro‘yxatidir.
Tovar (ish, xizmat)lar assortimenti - deb esa, mahsulotlarning 
m a’lum bir belgilariga 
qarab, ya’ni, uning turlari, 
navi, oMchami, 
markasi, artikullariga qarab ajratiladigan mahsulotlar xilidir.
Tovarlar nomenklaturasi va assortimentini o ‘rganishda 
o‘rtacha 
assortiment rejasining bajarilishi tahlil etiladi.
Assortiment rejasining bajarilishi tahlili (qiymat ifodasida)
Mahsulot
turlari
Rejada
Haqiqatda
Assortimentga
qabul qilingan
mahsulot
hajmi
Assortiment