Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Moliyaviy hisobotga izohlar, hisob-kitoblar va tushuntirishlar.
Moliyaviy hisobotga sharhlar. Turli xo‘jalik yurituvchi subyektlar 
faoliyatining ko‘p qirraliligi hisobga olinadi, moliyaviy hisobotlar 
ulardan foydalanuvchilami iqtisodiy qarorlar qabul qilish uchun zarur 
bo‘lgan barcha axborot bilan ta’minlay olmaydi, shu sababli yillik 
moliyaviy hisobotlarga qo‘shimcha ravishda ma’muriyat tomonidan 
tuziladigan moliyaviy sharh kiritiladi, unda xo‘jalik yurituvchi subyekt 
moliyaviy faoliyati va moliyaviy holatining asosiy belgilari tushuntirib 
beriladi va ular duch kelayotgan asosiy noaniqliklar bayon qilinadi. Bu 
sharhda xo'jalik yurituvchi subyektning faoliyati natijalariga, faoliyatini 
qo4Ilab-quvvatlash va mustahkamlash uchun investitsiya siyosatiga, 
jumladan joriy davrda, xususan kelgusi davrlarda dividendlar siyosatiga 
ta ’sir qiluvchi asosiy omillar ochib beriladi.
Qo'shimcha axborotni taqdim etish - tushuntirishlar, izohlar va 
hisob-kitoblar - xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan maxsus shaklda 
yoki erkin shaklda taqdim etiladi.
Izohlar, hisob-kitoblar va tushuntirishlar jadvallar shaklida ham, 
boshqacha tarzda ham boMishi mumkin.
Moliyaviy hisobotlar moliyaviy natijalarni va boshqa xo‘jalik 
operatsiyalarini aks ettiradi, ulami moliyaviy hisobotlarning elementlari 
deb ataluvchi iqtisodiy tavsiflariga muvofiq alohida moddalarga
144

---

guruhlaydi. Aktivlar, xususiy sarmoya va majburiyatlar buxgalteriya 
balansida xo‘jalik yurituvchi subyektning moliyaviy natijalarini aniqlash 
bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan elementlaridir. Daromadlar va xarajatlar 
faoliyat natijalari to‘g ‘risidagi hisobotda xo‘jalik yurituvchi subyektning 
ko‘rsatkichlarini aniqlash bilan bevosita bog‘liq boMgan elementlaridir. 
Pul mablag‘larining harakati to6g ‘risidagi hisobot faoliyat natijalari va 
buxgalteriya 
balansi 
elementlaridagi 
o 4zgarishlar 
to'g'risidagi 
hisobotning elementlaridir.